Etapy rozwoju człowieka

Każdy człowiek w swoim życiu przechodzi kilka etapów rozwoju. W dobie dzisiejszej można wyróżnić ich około 9. Każdy z nich ma cechy charakterystyczne i niezmienne dla wszystkich ludzi. Są jednak procesy, które zachodzą w różnych organizmach w innym czasie i są mniej lub bardziej widoczne. Postaram się tu opisać pokrótce najważniejsze etapy rozwoju człowieka od zarodka aż do starości. U każdego człowieka można wyróżnić około dziewięciu najważniejszych etapów.

Należą do nich:
1. Zarodkowy
2. Płodowy
3. Noworodkowy (1 miesiąc życia)
4. Niemowlęcy (od miesiąca do roku po urodzeniu)
5. Poniemowlęcy (od 1 do 3 roku życia)
6. Dzieciństwa (od 3 do 9,12 roku życia)
7.Dojrzewania ( u dziewcząt od 9 roku życia a u chłopców od 12 roku życia)
8. Okres dojrzałości (od 20-25 do 40 lat)
9. Starość (od 65 lat do śmierci)

Pierwszy z w/w etapów to zarodkowy, inaczej zwany embrionalnym. Rozpoczyna się on w momencie zapłodnienia i trwa do momentu aż dziecko stanie się niezależne od organizmu matki. Okres ten rozpoczyna się mniej więcej po 6-9 dniach wędrówki jaja płodowego W tym że samym czasie komórki trofoblastu wydzielają enzymy, które powodują nadtrawienie błony śluzowej macicy. Dojrzałe jajo płodowe zagnieżdża się w wytrawionym zagłębiu, a śluzówka macicy je obrasta. Poczynając od 4 tygodnia w zarodku następują zmiany, które prowadza do powstania zawiązków kończyn, głowy z łukami skrzelowymi, oczu, uszu, układu pokarmowego itd. W 24 dniu ciąży rozpoczyna swa pracę. Zarodek ma a wtedy 5 mm i waży 0,02 g. Pod koniec pierwszego miesiąca pojawiają się kończyny górne i dolne, początkowo jako prymitywne wyrośle przypominające kończyny fok, następnie przekształcające się w ręce, ramiona, barki i nogi. W 40. dniu funkcjonuje już mózg i układ nerwowy.

Okres rozwoju zarodkowego kończy się około 8 tygodnia (zarodek waży wtedy około 1 kg i ma 23 mm długości, posiada zaawansowane zawiązki wszystkich organów).

Kolejny etap to etap płodowy. Rozpoczyna się on od 12 tygodnia od zapłodnienia.
W tym czasie łożysko jest już rozwinięte a części ciała i organizmu są wytworzone. Wtedy też następuje intensywny wzrost płodu i wykształcenie się narządów ostatecznych. Około 16. tygodnia matka odczuwa delikatne ruchy płodu, które z czasem stają się bardziej energiczne. W 4. miesiącu ciąży na twarzy staje się być widoczna mimika a płód waży już 310 g i mierzy 160 mm. W około 20 tygodniu wyrastają włosy, brwi i rzęsy, następnie paznokcie. Kończyny i tułów pokryte są delikatnym meszkiem płodowym. W 5. miesiącu dziecko zaczyna ssać kciuk, a w dalszych miesiącach płód wykazuje już odruch chwytania, charakterystyczny dla noworodków.

Kolejny okres rozwoju to etap noworodkowy. Wtedy to dziecko zaczyna więcej jeść i gwałtownie rosnąc. Kształtują się też cechy dorosłego człowieka i może ono coraz samodzielniej funkcjonować w środowisku. Dziecko takie żywi się jeszcze tylko i wyłącznie mlekiem matki lub sztucznym. Noworodek ma już swoje utarte bodźce, na które reaguje. I tak na przykład pokazując dziecku ulubioną zabawkę, zaczyna się uśmiechać.

Kolejno następuje etap niemowlęcy. Trwa on do roku od momentu urodzenia. Ten czas można podzielić na dwie fazy. Pierwsza z nich to faza bierności kiedy to dziecko jest całkowicie zależne od rodziców. Nie umie jeszcze samo kontrolować funkcji życiowych. Kolejną fazą jest ekspansja (od 3 do 6 miesiąca życia). Wtedy to dziecko zaczyna samo reagować na różne bodźce i samo potrafi kontrolować swoje ruchy, choć nie może jeszcze przewidzieć ich skutków.

Kolejny etap rozwoju, czyli poniemowlęcy, trwa do około trzeciego roku życia. Wtedy to dziecko zaczyna rozróżniać postacie, odróżniać dobro od zła. Wykształca się w nim wtedy również umiejętność oceniania sytuacji. W tym okresie dziecko już całkowicie kontroluje swoje ruchy, zaczyna chodzić i mówić oraz bardziej przywiązuje się do rzeczy i otoczenia. Rozwija się jego psychika i bardzo gwałtownie reaguje na ból.

Następnym etapem jest okres dzieciństwa, który trwa do 9-12 roku życia, w zależności od płci. W tym okresie dziecko doskonali umiejętność porozumiewania się z otoczeniem, nabiera pełnej świadomości co do swoich czynów, stara się myśleć bardziej racjonalnie. Wtedy też następuje szybki wzrost ciała i bardzo szybki rozwój intelektualny. U dziecka w takim wieku można zaobserwować pierwsze zainteresowania płcią przeciwną.

Kolejną fazą rozwoju jest dojrzewanie. U dziewcząt rozpoczyna się ono od 9 roku życia, u chłopców zaś od 12. W tym okresie zaczyna się kształtować sylwetka i człowiek staje się coraz bardziej dorosły psychicznie. Młodzież w tym wieku nabiera pociągu do osób płci przeciwnej, ponieważ jest to dla nich coś innego, odmiennego niż znali dotąd. Można zaobserwować, że chłopcy później dojrzewają niż dziewczynki. Przekładem na potwierdzenie tego założenia może być to, że u dziewczynek już w wieku 9 lat obserwuje się przyrost tkanki tłuszczowej oraz rozrost kości. Te cechy pojawiają się u chłopców dopiero około 12 roku życia. W tym okresie u dziewczynek rozwijają się gruczoły i narządy płciowe tak, by w przyszłości mogła być matką. Cechą charakterystyczną dla rozwoju chłopców jest rozpoczęcie produkcji plemników oraz pojawienie się niekiedy nadmiernego owłosienia na ciele.

Kolejny etap rozwoju czyli, okres dojrzałości, trwa od 25 do 40 roku życia. W tym to czasie rozwój fizyczny i wzrost są zakończone. Organizm zyskuje maksymalną wydajność fizyczną i psychiczną. Człowiek w tym wieku ma już pełną zdolność określania swojej osobowości oraz przejawiania zachowań pozwalających na optymalny kontakt ze środowiskiem. Po 25. roku życia i zakończeniu okresu wzrostu procesy kataboliczne i anaboliczne zachodzące w organizmie człowieka równoważą się, jednak właściwości i wydolność poszczególnych układów zaczynają stopniowo. Przeważnie jest to okres stabilizacji psychicznej. Okres dojrzałości u kobiet kończy się około 40-45 roku życia. Zakończenie tego etapu sygnalizuje menopauza. U mężczyzn zaś około 50 roku życia występuje andropauza, czyli obniżenie się ilości testosteronu w ciele.

Ostatnim etapem rozwoju człowieka jest starość. Okres ten charakteryzuje się przewagą procesów katabolicznych nad anabolicznymi co prowadzi do degradacji narządów i tkanki tłuszczowej. Proces starzenia się mózgu prowadzi do ograniczenia czynności ruchowych i psychicznych. Starzenie się, jak żaden inny okres, w dużym stopniu zależy od uwarunkowań indywidualnych i zachodzi z różną szybkością u poszczególnych ludzi. Obecnie czas starzenia się poszczególnych osób wydłuża się dzięki wzrostowi komfortu życia.