Alegoria
Rewolucja pożerająca własne dzieci
O okrucieństwie rewolucji, która pożera własne dzieci, będą mieli okazję przekonać się także uczestnicy rewolucji francuskiej, po pewnym czasie odsunięci od rządów i niejednokrotnie skazywani na śmierć. Takie losy czekają m.in. Dantona ( Sprawa Danton a Stanisławy Przybyszewskiej, film Danton Andrzeja Wajdy). Metaforycznie o tym niechlubnym mechanizmie rewolucji, prowadzącym do dyktatury i represji oraz mordowania przeciwników politycznych, opowie rozrachunkowy film Tengiza Abuładze...
Średniowiecze : Zapamiętaj te pojęcia
• Alegoria – takie uosobienie cnoty albo grzechu i tak często występujące w różnych utworach, że staje się symbolem czytelnym dla wszystkich. • Apokryfy – utwory nawiązujące do Biblii , ale nieuznawane przez Kościół. Pochodzące z nich motywy, często przemieszane z fantastyką, pojawiały się w tekstach hagiograficznych. • Asceza – unikanie radości życia, umartwianie się w celu doskonalenia duszy i zasłużenia na zbawienie. Początkowo miała formę intensywnego samoudręczenia, ale...
O symbolu i symbolizmie.
Młoda Polska to epoka mająca miejsce pod koniec XIX wieku (1890- 1918). Na określenie tej epoki używano wielu równoważnych i wymiennych nazw: modernizm, neoromantyzm, dekadentyzm, impresjonizm i symbolizm. Każdy z tych terminów ma...
Gotyk - Informacje ogólne
Gotyk, styl w architekturze i sztukach plastycznych panujący w Europie w okresie dojrzałego i późnego średniowiecza. Stanowi szczytowe osiągnięcie kultury rycerskiej, mieszczańskiej a także dworskiej. Rozwijał się w kilku fazach od...
Chretien de Troyes "Percewal na zamku Graala" - symbole, dlaczego rycerze szukali graala.
Dla rycerza najważniejszy był honor, Bóg i wierność. Zawsze odważny i bohaterski nigdy nie zhańbił się ucieczką z pola walki. Przysięgę cenił bardziej niż własne życie. Chlubą dla rycerza było zginać chwalebnie za wiarę, ojczyznę lub w obronie...
Czy współcześnie bliżej nieokreślony los, przeznaczenie mają wpływ na to, co spotyka człowieka?
„Wszystko dzieje się zgodnie z przeznaczeniem” [Heraklit z Efezu] „Wszystko, co nas spotyka na świecie dobrego i złego, zapisane jest w górze” [Denis Diderot] Starożytni wierzyli, że nad człowiekiem czuwają mojry, czyli greckie bóstwa...
Biblia.
BIBLIA Testament-( łac.testamentum) przymierze Werset-wyodrębniony graficznie odcinek tekstu, obejmujący najczęściej kilka zdań tworzących całość znaczeniową i rytmiczną Ewangelia- dobra nowina, pismo chrześcijańskie opisujące życie i śmieć...
Filozofia
Filozofia - jest to nauka o sensie życia i istnienia, rozmyślanie i stawianie sobie pytań, na które do tej pory nie ma odpowiedzi 1. Historia pojęcia "filozofia" - pierwsi filozofowie nazywali siebie mędrcami (gr. sophos) od słowa mądrość...
„Zadziwić oto cel poety”. Hasło Mariniego, odnieś do twórczości J. A. Morsztyna i D. Naborowskiego.
Celem poezji barokowej jest zaszokować, zaskoczyć odbiorcę. Dlatego twórcza praca poetów skupia się na poszukiwaniu nowych form wyrazu, na oryginalności pomysłu - czyli konceptyzmie. Najpopularniejszą techniką baroku była metoda twórcza...
Starożytność
Periodyzacja epoki starożytnej. Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epokę starożytną określiły dwie cywilizacje: świat starożytnej Grecji i Imperium Rzymskiego. Literaturę starożytną dzielimy na okresy według powstania: VIII...
Starożytność
Dlaczego starożytność? Starożytność lub antyk związana jest z faktem że wszystkie dzieła tego okresu powstały w zamierzchłej przeszłość (w języku łacińskim wyraz „Antiquus” oznacza dawny). Terminów tych użyli twórcy jednej z następnych epok...
Pojęcia
Genesis- tytuł pierwszej księgi ST, inaczej Księga Rodzaju przypisywana tradycyjnie Mojżeszowi. Potocznie: początek, zespół warunków i przyczyn, które złożyły się na powstanie i rozwój świata (także pochodzenie, rodowód). Tora- pięć pierwszych...
Zagadnienia z wstępu do teatrologii
1. Co to jest układ "S"? Typ obecności zależny od sytuacji, w której znalazła się zbiorowość. Niepowtarzalny, chwilowy. Przypadkowy lub celowy. 1. Czy układ "S" jest układem rozpraszającym? Nie. 2. Czy Raszewski zalicza...
Średniowiecze - opracowanie epoki.
1*Średniowiecze-epoka w hist. Europy miedzy V a XV w. Początek upadek Rzymu 476 a koniec 1450(czcionka) 1453(Konstantynopol)1492(Kolumb) Medium aevum-„wieki średnie”*teocentryzm-kluczowa idea średniowiecza-życie ludzkie podporządko jest wierze w...
Motyw odpowiedzialności za kraj w literaturze renesansowej.
Renesans inaczej odrodzenie antyku i przede wszystkim człowieka, rozwijał się pod wpływem prądów umysłowych: humanizmu i reformacji. Przeświadczenie, że "nic, co ludzkie", nie może być obce człowiekowi, połączone z dążeniem do...
Słowniczek Historyczny
Słowniczek Historyczny z książki Grzegorza Wojciechowskiego Historia i Społeczeństwo - Człowiek i Jego Cywilizacja. Poznaję cię historio 6! Wydawnictwo ARKA Poznań 2002. A Aztekowie – nazwa plemienia zamieszkującego Amerykę w Dawnych czasach....
Średniowiecze
NAZWA: termin „średniowiecze” pochodzi od łacińskiego sformułowania medium aevum - wiek średni. Właśnie tak pisarze XV i XVI w. określali epokę oddzielającą starożytność od renesansu. We współczesnej polszczyźnie używa się nazwy „mediewista” w...
Środki stylistyczne
Aforyzm: zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy. Antonim: przeciwieństwo Alegoria: podstawienie pojęć oderwanych pod obraz o znaczeniu...
Środki stylistyczne z podziałem na rodzaje
Fonetyczne (brzmieniowe) - onomatopeja (wyraz dźwiękonaśladowczy, np. puk, puk, - instrumentacja głoskowa (eufonia) - celowe powtarzanie tych samych głosek w bliskim sąsiedztwie - rymy: 1. - parzyste: dwa kolejne wersy mają ten...
Średniowiecze.
POJĘCIA Ars moriendi- piękna sztuka umierania. Śmierć wzorcowa. Najlepszy przykład śmierć Rolanda- pełna symboliki, patosu,nawiązań do Biblii. Asceza- Człowiek poddający się ascezie wyrzeka się dóbr materialnych, umartwia swoje ciało,...
Znaczenie pojęć.
Topos - stały, powtarzający się obraz lub motyw literacki. Przykładem toposu mitycznego jest Arkadia, Amor przeszywający serce strzałą. W Biblii jest to wypędzenie z Raju, posłannictwo i męka Chrystusa. Motyw Sądu Ostatecznego wykorzystuje Zb....
Losy starego Santiago alegorią ludzkiego losu - rozprawka
Santiago to główny bohater opowiadania Ernesta Hemingwaya pt. "Stary człowiek i morze". Jego losy są alegorią ludzkiego życia i walką z przeciwnościami losu. Po pierwsze stary Santiago zmagał się z własnymi słabościami i samotnością....
Środki stylistyczne - Zarys teorii literatury.
ŚRODKI STYLISTYCZNE a) słowotwórcze: - neologizmy - słowa nowo utworzone; np. niedobłysk - zdrobnienia/deminutiva - np. kotek - zgrubienia/augmentativa - np. kocur - złożenia/composita - wyrazu utworzone z dwóch słów; np. śmiercionośny b)...
Model interpretacji liryki
1. Wstępne rozpoznanie całości: a) poszukiwanie nadrzędnego sensu utworu, sprecyzowanie zakresu owych poszukiwań; b) sformułowanie wstępnej hipotezy interpretacyjnej. 2. Nadawca - adresat: a) kto do kogo mówi - kreacja podmiotu lirycznego...
Środki poetyckie
Aliteracja - powtarzanie tych samych liter lub sylab na początku kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers, służące do uwydatnienia treści wyrazów i całych wypowiedzi, np. Bura burza od boru. Onomatopeja - wyrazy dźwiękonaśladowcze;...
Środki stylistyczne.
- Homonimy - wyrazy jednakowe fonetycznie i ortograficznie, ale różne semantycznie i etymologicznie; np. para (wodna, zakochanych), klucz (do drzwi, znak muzyczny, zasada). Współcześnie rozróżniane wyłącznie na podstawie kontekstu zdania w jakim...
Gatunki typowe dla Baroku.
A) GATUNKI LITERACKIE EPIKA * pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach znanych autorowi z doświadczenia . Od dziennika różni się dystansem narracyjnym dzięki któremu wydarzenia nie tylko są przedstawione lecz i komentowane przez...
Powtórka z Baroku.
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. 1. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Średniowiecze - Renesans
Średniowiecze: Ramy czasowe: W Europie średniowiecze trwało ok.1000 lat, tzn. od IV / V w. do XV w. Ramy czasowe wyznaczają ważne momenty dziejowe: W 395r. Cesarstwo Rzymskie podzieliło się na Zachodnio-rzymskie i Wschodnio-rzymskie. Upadek...
Środki stylistyczne A-Z i ich znaczenie
Środki stylistyczne – środki używane w literaturze (czasem również w filmie), mające na celu wywołanie u czytelnika (lub u widza) określonych emocji, pobudzenie jego wyobraźni. anakolut błąd składniowy zniekształcający budowę zdania,...
Barok.
Alegoria - obraz w lit. I sztuce mający poza znaczeniem dosłowny określony sens przenośny, metaforyczny. Znaczenie alegorii jest ściśle skodyfikowane i potwierdzane tradycją, w przeciwieństwie do symbolu, który można interpretować wielorako...
Powtórka z epok - Barok i Oświecenie
BAROK 1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) • Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. • Termin...
Środki stylistyczne.
ŚRODKI STYLISTYCZNE: I. FONETYCZNE a). wyrazy dźwiękonaśladowcze (onomatopeja) II. SŁOWNIKOWE a). archaizm (wyrazy, które wyszły z użycia) b). neologizm (wyraz, zwrot lub znaczenie nowo utworzone) c). wulgaryzm (określenie mające...
Środki stylistyczne
Środki stylistyczne - brzmieniowe, - leksykalne, - tropy stylistyczne. Środki brzmieniowe - intonacja - w trakcie wypowiadania tekstu - nadawanie mu pewnego rodzaju melodii, poprzez zmianę medolacji, w celu wyrażenia emocji,lub...
Rola przytoczonej legendy w "Lalce".
Urozmaicenie fabuły czy alegoria? Rozważ, jaką rolę w „Lalce” Bolesława Prusa pełni przytoczona legenda. W rozważaniach odwołaj się do znajomości losów Stanisława Wokulskiego. „Lalka” to dzieło, jak mawiają, wybitne. Zawiera ono nie tylko...
Postaci alegoryczne w Małym Księciu
zad. Udowodnij że postaci które spotyka mły książę są postaciami alegorycznymi. Postacie w "Małym Księciu" są postaciami alegorycznymi, ponieważ ich cechy soą wyolbrzymione, przerysowane. Takim przykładem jest król dla którego najważniejsza jest...
Średniowieczna alegoria śmierci - śmieszy czy przeraża?
Alegoria to w literaturze i sztuce obraz mający poza znaczeniem dosłownym określony sens przenośny; wyobraża zwykle pojęcie oderwane. Średniowiecze to epoka alegorii. Średniowieczne dzieła pełne są obrazów i wizji, do których odczytania potrzebny...
Średniowiecze - powtórka.
1.Średniowiecze- to epoka w historii Europy miedzy V a XV stuleciem. Za jej datę początkowo uznaje się upadek starożytnego Rzymu(476). Zmierzch cesarstwa zachodniego rzymskiego otwiera więc epokę średniowiecza, a koniec epoki są podawane trzy...
Środki stylistyczne
SRODKI STYLISTYCZNE 1.FONETYCZNE -instrumentacja głoskowa (eufonia) - celowe powtarzanie tych samych głosek w bliskim sąsiedztwie, np. w wierszu "Epitafium Rzymowi" Mikołaja Sępa Szarzyńskiego: "Ty, co Rzym wpośród Rzyma chcąc baczyć...
Środki stylistyczne - wielki przewodnik po środkach.
alegoria- obraz lub opowiadanie, które w całości ma sens przenośny. Alegorię różni od symbolu jednoznaczność przenośni. Może być wplatana w utwór literacki lub usamodzielniona stanowić odmianę bajki. Typowym choć uproszczonym przykładem alegorii...
Alegoria - wyjaśnienie pojęcia
Alegoria - motyw zawarty w dziele literackim (a także malarskim), np.: postać, zdarzenie, który oprócz znaczenia dosłownego ma sens dodatkowy, domyślny, czyli alegoryczny. Popularną alegorią literacką jest np.: przedstawienie żeglugi,...
Środki stylistyczne
Fonetyczne środki stylistyczne - Onomatopeja (dźwiękonaśladownictwo) - środek polegający na takim dobieraniu wyrazów, aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot. Słowotwórcze...
Środki stylistyczne z przykładami
Aforyzm – zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy. Przykład : Kto krzyczy, ten słabnie. Anakolut – błąd składniowy zniekształcający...
Wyjaśnienie pojęć: legenda, alegoria.
Legenda - utwór epicki, zawierający część prawdy historycznej (fakty, postać, miejsce) osnutej wokół zdarzeń fantastycznych. Alegoria - wyrażenie prawd o ludzkim postępowaniu za pomocą fikcyjnych elementów (postaci, fabuły, działań) Występuje...
Środki stylistyczne
I. Środki słowotwórcze - Wyrazy zgrubiałe: psisko, kocisko, powieścidło, chłopisko - Wyrazy zdrobniałe: ziółka, pszczółka - Neologizmy – nowo powstałe wyrazy - Złożenia: szybkonogi, bystrooki II. Środki leksykalne (tropy stylistyczne)...
Pojęcia z tematów związanych z Biblią
Genesis – tytuł pierwszej księgi Starego Testamentu, inaczej Księga Rodzaju przypisywana tradycyjnie Mojżeszowi. Potocznie: początek, zespół warunków i przyczyn, które złożyły się na powstanie i rozwój świata (także pochodzenie, rodowód) Tora –...
Barok - charakterystyka epoki.
Nazwa epoki i granice czasowe Nazwa "barok" pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego rzadką i cenną perłę o nieregularnym kształcie. Miano epoki byłoby więc zarazem metaforą jej samej:...
Wyjaśnienie pojęcia alegoria
Alegoria - motyw zawarty w dziele literackim (a także malarskim), np.: postać, zdarzenie, który oprócz znaczenia dosłownego ma sens dodatkowy, domyślny, czyli alegoryczny. Popularną alegorią literacką jest np.: przedstawienie żeglugi,...
Podział stylistycznych środków językowych
1. Fonetyczne środki - celowy dobór głosek: - Instrumentacja głoskowa lub eufonia. - Onomatopeja, czyli imitowanie dźwięków (miau, hau, zgrzytać, huk itp.). - Rym, czyli zgodność grupy głosek kończących wyraz w co najmniej dwóch...
Dżuma - podstawa wypowiedzi Camus
Syn Francuza i Hiszpanki, urodził się w 1913 roku w Algierii. Studia filozoficzne. Założył teatr ludowy(scenarzysta, reżyser, aktor, dramatopisarz), na krótko wstąpił także do partii komunistycznej. W 1937 roku ukazał się jego pierwszy zbiór...