Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone są to czasowniki, które w zależności od akcentu odmieniamy jak czasowniki rozdzielne (akcent pada na przedrostek) lub nierozdzielne (akcent pada na czasownik podstawowy):
umbringen (zabijać)
untergehen (zatonąć)
übersehen (przeoczyć)
übernehmen (przejąć)
unterlassen (zaniedbać)
Niektóre z tych czasowników występują jako czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone:
übergehen (przechodzić do czegoś)
übergehen (przeoczyć)
durchschauen (przeglądać / przejrzeć coś)
durchschauen (przejrzeć kogoś)
Przykład czasownika rozdzielnie złożonego* | Przykład czasownika nierozdzielnie złożonego** | |
durch- | durchbrechen (przełamać) brach durch, durchgebrochen |
durchbrechen (przebić /przerwać) durchbrach, durchbrochen |
über- | übersetzen (przeprawiać się) setzte über, übergesetzt |
übersetzen (tłumaczyć) übersetzte, übersetzt |
unter- | unterstellen (umieścić / odstawić) stellte unter, untergestellt |
unterstellen (być podporządkowanym/posądzać kogoś o coś) unterstellte, unterstellt |
um- | umumfahren (najechać na /potrącić kogoś) fuhr um, umgefahren |
umfahren (omijać /objeżdżać) umfuhr, umfahren |
voll- | voll gießen (napełnić) | vollenden (zakończyć) |
wieder- | wiederholen (przynosić z powrotem) | wiederholen (powtarzać) |
wider- | widerspiegeln (odbijać /odzwierciedlać) | widersprechen (sprzeciwiać się /zaprzeczać) |
Er hat den Zweig durchgebrochen. (Złamał gałązkę.)
Die Soldaten haben gestern die Verteidigungslinie durchbrochen. (Żołnierze przełamali wczoraj linię oporu.)
Wir setzten mit der Fähre über. (Przeprawiliśmy się promem na drugą stronę.)
Sie übersetzte Briefe aus dem Polnischen ins Deutsche. (Przetłumaczyła listy z języka polskiego na niemiecki.)
Stell dein Fahrrad in die Garage unter! (Odstaw rower do garażu!)
Mir unterstellt die Verkaufsabteilung. (Dział sprzedaży jest mi podporządkowany.)
Das Auto hat die Laterne umgefahren. (Samochód wjechał na latarnię.)
Er hat den Stau umfahren. (Ominął korek.)
Sie goss die Kanne voll. (Napełniła dzbanek.)
Er vollendete sein Buch. (Zakończył swoją książkę.)
Max sprang über den Zaun, um sich den Ball wiederzuholen. (Max przeskoczył przez płot, aby przynieść piłkę.)
Wiederholen Sie bitte die Frage! (Proszę powtórzyć pytanie!)
Das Wasser spiegelt den Mond wider. (Woda odbija księżyc.)
Warum widersprichst du deinem Vater? (Dlaczego sprzeciwiasz się ojcu?)
* Czasowniki rozdzielne mają najczęściej znaczenie konkretne, dosłowne (znaczenie przyimka + znaczenie czasownika).
** Czasowniki nierozdzielne mają znaczenie przenośne.