Czasowniki modalne oznaczają nasz stosunek do wykonywanej czynności:
chęć, konieczność, możliwość, obowiązek, pozwolenie.
W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych:
1. dürfen (móc w znaczeniu mieć pozwolenie) Die Kinder dürfen Eis essen.
2. können (móc, umieć, potrafić) Wir können gut kochen.
3. mögen (lubić, chcieć) Erik mag Basketball.
4. müssen (musieć) Ich muss jetzt Mathe lernen.
5. sollen (mieć powinność, obowiązek) Du sollst deine Mutter anrufen.
6. wollen (chcieć) Das Kind will Eis essen.
Czasowniki modalne
• odmieniają się nieregularnie w liczbie pojedynczej (tracą przegłos, niektóre zmieniają samogłoskę tematyczną)
Du musst gleich in die Schule gehen. Kannst du gut kochen?
• 1. i 3. osoba liczby pojedynczej nie posiadają końcówki i mają taką samą formę
Ich darf auf die Party gehen. Er darf zu Sonia gehen.
• występują prawie zawsze z bezokolicznikiem innego czasownika, który stoi zawsze na końcu zdania
Wir müssen noch heute einkaufen.
Die Schüler sollen zwei Matheaufgaben machen.
• mogą w zdaniu wystąpić samodzielnie (bezokolicznik jest domyślny)
Sabine möchte am liebsten eine Cola (trinken).
Lukas kann gut Englisch und Spanisch.
(Lukas zna dobrze angielski i hiszpański.)
1. dürfen (móc w znaczeniu mieć pozwolenie)
ich darf
du darfst
er / sie / es darf
wir dürfen
ihr dürft
sie / Sie dürfen
Za pomocą czasownika dürfen możemy wyrażać:
• pozwolenie Du darfst morgen in die Disko gehen.
• zakaz Hier darf man nicht rauchen.
• prośbę Darf ich etwas sagen?
• propozycję Darf ich Sie ins Café einladen?
2. können (móc, umieć, potrafić)
ich kann
du kannst
er / sie / es kann
wir können
ihr könnt
sie / Sie können
Das kann nicht sein!(To niemożliwe!)
Hier kann man gut und billig essen
Za pomocą czasownika können możemy wyrażać:
• zdolności Markus und Jan können sehr gut Ski fahren.
• możliwość / okazję Hier könnt ihr schöne T-Shirts preiswert kaufen.
• pozwolenie Du kannst mein Fahrrad haben.
• prośbę Kannst du mir beim Aufräumen helfen?
• propozycję Kann ich dir noch heute meine neue Wohnung zeigen?
3. mögen (lubić, chcieć)
| Osoby | Czas teraźniejszy (Präsens) |
Tryb przypuszczający* (Konjunktiv II) |
| ich | mag (lubię) | möchte (chciałbym) |
| du | magst | möchtest |
| er/sie/es | mag | möchte |
| wir | mögen | möchten |
| ihr | mögt | möchtet |
| sie/Sie | mögen | möchten |
* Formy trybu przypuszczającego czasownika mögen są często stosowane w języku potocznym.
In der Beckerei:
- Was möchten Sie?
- Ich möchte ein Brot und fünf Brötchen.
Za pomocą czasownika mögen możemy wyrażać:
• sympatię lub niechęć Sylvia mag Pizza und Spagetti.
• ochotę - Anne und Gabi, geht sofort ins Bett!
- Wir mögen aber nicht!
• życzenie - Wohin möchtest du denn fliegen?
- Ich möchte in die Karibik fliegen.
• uprzejmość Im Restaurant: Was möchten Sie trinken?
4. müssen (musieć)
ich muss
du musst
er / sie / es muss
wir müssen
ihr müsst
sie / Sie müssen
man muss (trzeba)
Man muss viel lernen, um die Prüfung zu bestehen. (Trzeba dużo się uczyć, aby zdać ten egzamin.)
Za pomocą czasownika müssen możemy wyrażać:
• zewnętrzny przymus Du musst dich beeilen. In zehn Minuten fährt der Bus ab.
• konieczność Alles ist teuer geworden. Ich muss mehr Überstunden machen.
• wewnętrzne zobowiązanie / potrzebę Wir müssen wieder unsere Oma besuchen.
5. sollen (mieć powinność, obowiązek)
ich soll
du sollst
er / sie / es soll
wir sollen
ihr sollt
sie / Sie sollen
Za pomocą czasownika sollen możemy wyrażać:
• nakaz, obowiązek moralny Du sollst nicht töten.
• oczekiwania w stosunku do innych osób Er soll weniger Süßigkeiten essen.
• porady (tylko w trybie przypuszczającym Konjunktiv II) Sie sollten mehr Obst und Gemüse essen.
• plany w odniesieniu do rzeczy Hier soll ein neuer Kindergarten entstehen.
6. wollen (chcieć)
ich will
du willst
er / sie / es will
wir wollen
ihr wollt
sie / Sie wollen
Za pomocą czasownika wollen możemy wyrażać:
• życzenie, wolę Karen will jobben.
• plan, zamiar Sie will im Sommer an die Nordsee fahren.