Tryb rozkazujący służy do wyrażenia prośby, polecenia lub rozkazu skierowanych do jednej osoby lub kilku osób, nieformalnie lub w formie grzecznościowej.
2. osoba l. poj.
• odcinamy końcówkę -st
• nie występuje zaimek osobowy du
du bringst – Bring! (Przynieś!) Bring morgen CDs mit!
du trinkst – Trink! (Wypij!) Trink einen Orangensaft!
du schickst – Schick! (Wyślij!) Schick das Packet!
Jeżeli temat czasownika kończy się na -d, -t, -ig, -chn, -ffn, -m, -eln
dodajemy do niego końcówkę -e:
du verbindest – Verbinde! (Połącz!) Verbinde mich mit Frau Lessing!
du arbeitest – Arbeite! (Pracuj!) Arbeite fleißig!
Czasowniki zakończone na -eln tracą dodatkowo -e w temacie:
du klingelst – Klingle! Klingle noch einmal!
(Zadzwoń!)
Czasowniki nieregularne, które w trybie oznajmującym w 2.os. l. poj.zmieniają samogłoskę a -> ä, tracą przegłos w trybie rozkazującym:
du fährst – Fahr! (Jedź!) Fahr vorsichtig!
du schläfst – Schlaf! (Śpij!) Schlaf gut!
du wäschst – Wasch! (Umyj!) Wasch die Pflaumen!
Czasowniki nieregularne, które w trybie oznajmującym w 2.os. l. poj. zmieniają samogłoskę e -> i / ie, zachowują zmianę samogłoski w trybie rozkazującym:
du isst – Iss! (Jedz!) Nimm den Apfel!
du gibst – Gib! (Daj!) Vergiss den Schlüssel nicht!
du liest – Lies! (Czytaj!) Lies die Zeitung!
2. osoba l. mn.
• czasownik zachowuje końcówkę -t
• nie występuje zaimek osobowy ihr
ihr trinkt – Trinkt! (Wypijcie!) Schreibt deutlich!
ihr gebt – Gebt! (Dajcie!) Esst langsam!
ihr helft – Helft! (Pomóżcie!) Redet nicht so viel!
1. osoba l. mn.
• czasownik zachowuje końcówkę -en
• zaimek osobowy wir stoi zawsze za czasownikiem
wir gehen – Gehen wir! (Chodźmy!) Gehen wir schwimmen!
wir tanzen – Tanzen wir! (Zatańczmy!) Vertrauen wir unseren Kindern!
wir fahren – Fahren wir! (Pojedźmy!) Machen wir einen Ausflug nach Köln!
Forma grzecznościowa
• czasownik zachowuje końcówkę -en
• zaimek osobowy Sie stoi zawsze za czasownikiem
Sie nehmen – Nehmen Sie! (Proszę wziąć!) Nehmen Sie die Nasentropfen!
Sie fragen – Fragen Sie! (Proszę zapytać!) Fragen Sie die Sekretärin!
Sie warten – Warten Sie! (Proszę poczekać!) Gehen Sie geradeaus!
Czasowniki haben, werden w 2.os. l. poj. mają formę nieregularną:
Hab! (Miej!) Hab keine Angst!
Werde! (Zostań!) Werde Rechtsanwalt! (Zostań adwokatem!)
W trybie rozkazującym czasowniki złożone rozdzielnie zachowują się podobnie jak w trybie oznajmującym, tzn. przedrostek znajduje się na końcu zdania:
anrufen –
Ruf an! Ruf mich gegen Abend an!
Ruft an! Bringt die CDs mit!
Rufen wir an! Hängen wir die Bilder auf!
Rufen Sie an! Schalten Sie das Radio ab!