Zboża

Najważniejszymi roślinami żywieniowymi świata są zboża, do grupy tej zalicza się: pszenicę, ryż, kukurydzę oraz żyto, owies, jęczmień, proso i sorgo. Łącznie w latach 1998-2000 zboża zajmowały blisko 47% ogólnego areału gruntów ornych, sadów i plantacji na świecie.
Pszenica – jest najważniejszym zbożem chlebowym świata, ma duże wymagania glebowe. Uprawiana jest w strefie klimatycznej umiarkowanej oraz zwrotnikowej i podzwrotnikowej. Jej zbiory wahają się od 560 do 600 mln ton rocznie, a głównymi obszarami upraw są: strefa od pn. Kazachstanu po jez. Bajkał, od Niz.Mandżurskiej po Niz. Chińską, w części południowej pas od Wyż.Anatolijskiej (Turcja) po północną część Wyż. Irańskiej, Mezopotamię oraz dolinę Indusu, pn.-zach. Indie (Pendżab) i Niz. Gangesu,w Europie strefa ciągnąca się od pn.-zach. Hiszpanii, przez Francję,południowe Niemcy, Niz. Węgierską i Wołoską, południową i środkową Polskę, po obszary stepowe Ukrainy i Powołża w Rosji, w Ameryce Północnej obejmuje część Wielkiej Równiny Prerii w USA i pd.-zach. Kanadzie oraz tereny na południe od Wielkich Jezior, a także Pampa w Argentynie i południe Brazylii w Ameryce Pd.
Ryż – jest to roślina klimatu gorącego i wilgotnego, wywodząca się z południowo-wschodniej Azji. Występuje w dwóch odmianach,tzw. ryżu mokrego (nizinnego, wymagającego dużych ilości wody) oraz ryżu suchego (górskiego). W zależności od odmiany potrzeba od 3 do 9 miesięcy, żeby zboże dojrzało, w regionach o długim okresie wegetacji możliwe są nawet trzykrotne zbiory w ciągu roku. Uprawy ryżu dominują głównie w Azji Południowo-Wschodniej i Wschodniej, gdzie jest ono głównym zbożem żywnościowym. Wielkość zbiorów kształtuje się między 550-600 mln ton rocznie, a ponad połowę światowych zbiorów dostarczają Chiny i Indie.
Kukurydza – jest to trzecie najważniejsze zboże uprawiane na świecie,wywodzące się z Ameryki Środkowej i Południowej. Wymaga klimatu podzwrotnikowego lub umiarkowanego ciepłego z temperaturami do30° C i 5-miesięcznego okresu wegetacji. W krajach słabo rozwiniętych uprawiana jest w celach żywieniowych, zaś w krajach wysokorozwiniętych stanowi głównie paszę dla zwierząt (trzody chlewnej i drobiu). Jej zbiory wahają się w granicach 600 mln ton rocznie,a głównymi regionami uprawy są: centralno-wschodnia część USA,Wyż. Meksykańska i Brazylijska oraz Niz. La Platy i Pampa w Argentynie. W Azji uprawy koncentrują się głównie na Niz. Mandżurskiej, Chińskiej i Gangesu, zaś w Europie w pasie od Portugalii przez północną Hiszpanię, południową Francję, Włochy, Węgry, Rumunię, Mołdawię, Ukrainę aż po Powołże w Rosji.

Jęczmień – jego znaczenie jest o wiele mniejsze niż wymienionych wcześniej zbóż. Ma on jednak duże możliwości przystosowywania się do niekorzystnych warunków środowiska, dlatego uprawiany jest zarówno najdalej na północ i południe w okolicach koła podbiegunowego (jęczmień jary), jak i w strefie suchych stepów i półpustyń (jęczmień ozimy). Wielkość zbiorów wynosiła w roku 2001 blisko 134 mln ton, a głównymi producentami były: Rosja(12,7% światowych zbiorów), Niemcy (10,2%), Kanada (8,3%), Francja (7,4%).
Żyto – ma małe wymagania klimatyczne i glebowe, uprawiane jest głównie w Europie, na północ od pasa pszenicznego w klimacie umiarkowanym chłodnym. Jest zarówno zbożem chlebowym, jaki paszowym, jednak jego znaczenie w skali świata jest niewielkie.W 2001 r. zbiory wyniosły niecałe 23 mln ton, z czego 69%światowej produkcji dostarczyły trzy kraje: Rosja (25,1%), Niemcy (22,5%) i Polska (21,4%).
Owies – jest uprawiany głównie jako pasza dla koni i rozmieszczenie jego upraw pokrywa się w zasadzie z rozmieszczeniem chowu tych zwierząt. Owies ma niskie wymagania glebowe i klimatyczne.Najlepiej udaje się w klimacie wilgotnym umiarkowanie chłodnym,uprawiany jest również w górach oraz na dalekiej północy. Jego zbiory wynosiły w 2001 r. ok. 26 mln ton, a głównymi producentami były: Rosja (23,3% światowych zbiorów), Kanada (10,8%), USA (7,3%) oraz Finlandia (5,3%).
Proso i sorgo – są ważnymi zbożami żywieniowymi w państwach afrykańskich i azjatyckich. Odznacza się odpornością na suszę i dlatego może być uprawiane na południe od Sahary, na Wyż. Dekańskiej w Indiach, środkowym Meksyku i suchych częściach Wielkich Równin Prerii. Światowa produkcja prosa sięgnęła w 2001 r. 29 mln ton, a głównymi producentami były: Indie (35,4%), Nigeria (20,5%) i Chiny (13,5%). Światowa produkcja sorga jest znacznie większa i wynosiła w tym samym roku66 mln ton, zaś najważniejszymi jego producentami byli: USA (22,5%), Indie (17%), Nigeria (11%).