Bardzo często zdarza się, że chcemy przywołać cudzą wypowiedź. Taka konieczność może zaistnieć w zwyczajnej rozmowie, gdy chcemy poinformować kogoś, o czym dyskutowaliśmy z kimś innym. Mamy do dyspozycji aż dwie możliwości.
W opracowaniach lektur szkolnych możesz spotkać się z jeszcze jedną kategorią – mową pozornie zależną.
Mowę niezależną – czyli dosłowne przytoczenie cudzej lub naszej własnej wypowiedzi; Mama zapytała córkę: „Czy odrobiłaś już lekcje?” Córka odpowiedziała: „Jeszcze nie, zrobię to za chwilę.” Jak z pewnością zauważyłeś, przedstawione obok konstrukcje składają się z dwóch członów: • zdania wprowadzającego – czyli tego, które informuje nas o autorze wypowiadanych słów; Mama zapytała córkę. Córka odpowiedziała. • zdania wprowadzanego – czyli przywołania czyjejś wypowiedzi w jej dosłownym...
Mowa zależna – to przywołanie cudzej lub własnej wypowiedzi, ale już nie w formie dosłownej. Włączenie w tok naszej wypowiedzi najczęściej cudzych słów odbywa się w postaci zdania podrzędnego dopełnieniowego; Mama zapytała córkę, czy odrobiła już lekcje. Córka odpowiedziała, że jeszcze nie, ale zrobi to za chwilę. Przy zamianie mowy niezależnej na zależną automatycznie dokonujemy pewnych zmian w tekście: – eliminujemy dwukropek i cudzysłów, – wprowadzamy spójniki: że, by, żeby itd., –...
Mowa pozornie zależna – pojawia się najczęściej w powieściach psychologicznych i służy do wyrażania myśli i uczuć postaci literackich. Narrator rozpoczyna wypowiedź w mowie zależnej, potem jednak pozwala bohaterowi mówić lub myśleć już bezpośrednio od siebie. Jak widać, nie ma tu dwukropka, cudzysłowu, czy czasowników typu: myślał, powiedział, czuł itd. Jurek snuł się jak nieprzytomny ulicami miasta. Nie mógł przestać myśleć o kłótni z kolegami. Czy naprawdę nie miałem racji? Jak mogli...
Materiał opracowany przez eksperta
