Jeden z ważniejszych czynników morfogenetycznych, modelujących powierzchnię Ziemi stanowią lodowce, które – głównie z pomocą niesionego przez siebie materiału skalnego, zwanego moreną – erodują podłoże i zbocza doliny, przeobrażają starsze (np. rzeczne) formy terenu, transportują niesiony materiał, nieraz na bardzo duże odległości i akumulują go po swoich bokach, pod swoim dnem i u swojego czoła. Istotną rolę morfogenetyczną pełnią też wody lodowcowe, szczególnie w miejscach, gdzie ich ruch odbywa się pod znacznym ciśnieniem. Intensywność działania morfogenetycznych procesów lodowcowych i fluwioglacjalnych zależy od szeregu czynników, m.in. od miejsca i okresu oddziaływania, odporności podłoża skalnego, ilości niesionego materiału; nieco inne formy powstają pod wpływem działania lodowców górskich, a inne – lądolodów.
Główne formy polodowcowe
Zespół form terenu powstałych pod wpływem oddziaływania lodowców lub silnie przez lodowce przekształconych nosi nazwę rzeźby polodowcowej.
Formy erozyjne | Formy przeobrażone | Formy akumulacyjne |
rysa lodowcowa wygład lodowcowy misa, wanna lodowcowa rynna polodowcowa pradolina |
kar (kocioł lodowcowy) rygiel skalny cyrk lodowcowy muton, baraniec, nunatak żłób, dolina U-kształtna dolina wisząca |
wał moreny czołowej wał moreny bocznej wał moreny środkowej sandr, równina sandrowa stożek glacifluwialny kem oz drumlin wysoczyzna morenowa kępa |