Procesy fluwialne

Wody płynące należą do podstawowych czynników modelujących powierzchnię Ziemi. Procesy fluwialne można podzielić na:
• erozję rzeczną, czyli wcinanie się w powierzchnię Ziemi wyróżniamy erozję: wgłębną, wsteczną i boczną,
• transport albo transportację materiału skalnego w dół rzeki,
• akumulację, czyli osadzanie materiału niesionego przez rzekę.
Dolny zasięg występowania procesów fluwialnych danego cieku wyznacza poziom jego ujścia – poniżej niego rzeka nie może się już wcinać. Poziom ten nazywany jest bazą erozyjną lub podstawą erozyjną rzeki.
Występowanie poszczególnych procesów uwarunkowane jest głównie przez spadek koryta rzecznego, przepływ oraz ilość niesionego przez rzekę materiału skalnego. Na odcinkach o dużym spadku przeważają procesy erozyjne. Na odcinkach o mniejszym spadku występuje równowaga pomiędzy siłą transportową rzeki a nachyleniem, przeważa transportacja. Wreszcie na odcinkach o najmniejszym spadku przeważają procesy akumulacyjne. Najczęściej erozja przeważa w górnym biegu, transportacja w środkowym,a akumulacja w dolnym biegu rzeki. Rodzaj i intensywność procesów fluwialnych decyduje o kształcie (profilu) doliny rzecznej. Wyróżniamy tu (w przypadku dolin cieków stałych):
• gardziele,
• wciosy (doliny V-kształtne),
• jary,
• kaniony,
• doliny płaskodenne,
• doliny nieckowate.
Cieki okresowe lub epizodyczne tworzą debrze, wądoły, parowy, wąwozy, niecki zboczowe, uedy (wadi) oraz rozdoły.
Rzeźba terenu, w której głównymi czynnikami modelującymi powierzchnię Ziemi są procesy fluwialne (w dolinach) oraz procesy grawitacyjne i spłukiwanie (na grzbietach i stokach), nosi nazwę rzeźby fluwialno-denudacyjnej. Jest to powszechny typ rzeźby na kuli ziemskiej, występujący w różnych strefach klimatycznych.