Rozwój kultury polskiej w początkowym okresie istnienia państwa polskiego (X-XII wiek) był różny w różnych warstwach społecznych. Dwór książęcy i możni z całą pewnością czerpali z wzorców kultury łacińskiej, podczas gdy szerokie warstwy ludności biednej, żyjące zwłaszcza z dala od ośrodków władzy i grodów, pozostawały pogańskie, często wpisując w chrześcijaństwo, które przyjęły formalnie, swe stare wierzenia.
Kultura związana z chrześcijaństwem zaczęła docierać do szerszych rzesz ludności w XIII wieku, co wiązało się m.in. z rozwojem sieci parafialnej, zwiększeniem liczby szkół oraz rozpoczęciem działalności przez nowe zakony (dominikanie, franciszkanie).
Okres X-XII wieku to powolny rozwój polskiego piśmiennictwa. W XII wieku powstaje pierwsza polska kronika autorstwa Galla Anonima. Wiek XIII przyniósł dalszy rozwój polskiego piśmiennictwa (dokumenty z kancelarii książęcych, dokumenty lokacyjne, kroniki i roczniki).
Nie zachowały się zabytki architektury z okresu wczesnopiastowskiego budowane z drewna. Do pierwszych zabytków murowanych, których ślady zachowały się do dnia dzisiejszego, należą: palacjum wraz z kaplicą – rotundą na Ostrowie Lednickim, kościół stojący w miejscu dzisiejszej katedry poznańskiej oraz rotunda Marii Panny na Wawelu.
W XI i XII wieku na ziemiach polskich rozwijało się budownictwo w stylu romańskim. W XIII stuleciu na ziemiach polskich pojawiają się pierwsze budowle w stylu gotyckim.
Kolegiata w Tumie pod Łęczycą