profil

Części zdania i ich funkcja

poleca 61% 1068 głosów

Określając części zdania, dokonujemy tzw. analizy logicznej. Wyróżniamy pięć części zdania: podmiot, orzeczenie, przydawkę, dopełnienie, okolicznik.

Każdy z tych elementów zdania odgrywa inną rolę. Jak najłatwiej zorientować się, z czym mamy do czynienia? Przede wszystkim musisz zapamiętać, jakie części mowy wyrażają daną część zdania i na jakie pytanie odpowiadają. Analiza składniowa wiąże się więc z rozbiorem gramatycznym.

Podstawowymi częściami zdania są podmiot i orzeczenie, pozostałe pełnią rolę drugorzędną. Jeśli nauczysz się poprawnie rozpoznawać główne elementy, bez problemu znajdziesz i określisz pozostałe.

poleca 74% 2215 głosów

Podmiot

Podmiot – to osoba lub rzecz, która jest wykonawcą czynności lub znajduje się w pewnym stanie, najczęściej odpowiada na pytanie rzeczownika w mianowniku: kto? co? ; Dorota odrabia zadanie. Kot liże swoje futerko. Pudełko leży na stole. Można wyróżnić następujące rodzaje podmiotów: • podmiot gramatyczny – najczęściej spotykany, wyrażony w mianowniku (kto? co?) ; Uczniowie siedzieli w klasie. Ciągle padał deszcz . Bolała mnie głowa . Karolina jest dobrą uczennicą....

poleca 73% 3002 głosów

Orzeczenie

Orzeczenie – to część zdania wyrażona czasownikiem w formie osobowej, która informuje nas o czynnościach wykonywanych przez podmiot, odpowiada na pytanie: co robi?, co się z nim dzieje?, w jakim stanie się znajduje? ; Ojciec pisze list. Czekam . Jutro będę malował swój pokój. Stary dom został rozebrany . Jesteś szczęśliwy ? Możemy wyróżnić dwa typy orzeczeń: • czasownikowe – w tej roli występuje czasownik w formie osobowej lub mający końcówkę -no, -to ; Poszłybyśmy...

poleca 67% 2931 głosów

Przydawka

Gdyby każdy komunikat, który wypowiadamy czy odbieramy, składał się tylko z podmiotu i orzeczenia, nasza mowa byłaby bardzo uboga i nieciekawa. Aby urozmaicić nasze komunikaty i oczywiście przekazać w nich dodatkowe informacje, posługujemy się przydawką. W zdaniu jest ona określeniem rzeczownika i odpowiada na pytania: – jaki? jaka? jakie? piękny widok, interesująca książka, pole uprawne – który? która? które? pierwszy zawodnik, ostatnia runda, tamte góry – czyj? czyja? czyje?...

poleca 71% 1986 głosów

Dopełnienie i jego rodzaje

Dopełnienie jest częścią zdania, która określa orzeczenie (czyli czasownik) i odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkich z wyjątkiem mianownika – przypomnijmy więc: kogo? czego?, komu? czemu?, kogo? co?, z kim? z czym?, o kim? o czym? ). Jak zauważyłeś, w rozpoznawaniu dopełnień pomocne jest odpowiednie pytanie postawione od orzeczenia. Odpowiedzią na nie jest właśnie najczęściej dopełnienie. A oto dwa typy dopełnień: • bliższe – to takie, które po odpowiednim...

poleca 78% 1750 głosów

Okolicznik

Jest częścią zdania określającą orzeczenie. Wskazuje na okoliczności towarzyszące czynności lub na cechy tej czynności. Odpowiada na pytania: jak?, kiedy?, dlaczego?, mimo co?, w jakim celu?, pod jakim warunkiem?, w jaki sposób?, gdzie? Można wyrazić go za pomocą różnych części mowy: – rzeczownika ; Dokończę ten list rano . (dokończę kiedy? rano) Wybierałam się w te okolice latem . (wybierałam się kiedy? latem) – przysłówka ; Postępował nieodpowiedzialnie . (postępował jak?...

poleca 65% 4711 głosów

Rozbiór i wykres zdania pojedynczego, grupa podmiotu i orzeczenia

Poznaliśmy już szczegółowo wszystkie części zdania i funkcje, jakie mogą pełnić. Spróbujmy uporządkować naszą wiedzę i sprawdzić ją na konkretnych przykładach. W dużym, ciemnym lesie rosły wyjątkowo smaczne grzyby . Matka mojego najlepszego kolegi z klasy jest bardzo cenioną nauczycielką . Połączenia wyrazów w zdaniu nazywamy zespołami składniowymi . W nich wyrazy łączą się znaczeniowo i gramatycznie. • jeśli w zdaniu oba wyrazy są jednakowo ważne (mogą być...

poleca 65% 3924 głosów

Związki wyrazowe

Związki wyrazowe, czyli wyrazy łączące się w stosunku podrzędnym: zgody, rządu i przynależności • związek zgody – zachodzi wówczas, gdy wyraz określany (nadrzędny) i określający (podrzędny) występują w tej samej formie gramatycznej (ten sam przypadek, liczba, rodzaj); wyrazy „zgadzają się” ze sobą do tego stopnia, że np. przy odmianie przez przypadki, oba wyrazy zmieniają swoją formę, czyli jeden dostosowuje się do drugiego. pytanie liczba pojedyncza...

poleca 65% 3992 głosów

Rozbiór zdania pojedynczego, czyli pełna analiza gramatyczno-logiczna (składniowa)

Oto zdanie: Doświadczeni nauczyciele przedmiotów ścisłych cierpliwie przygotowywali swoich uczniów do egzaminów maturalnych. Co rozpoznajemy i określamy? – części mowy – części zdania – związki składniowe – zrobimy również wykres • części mowy (rozbiór gramatyczny) doświadczeni            – przymiotnik, M, l. mn., r. męskoosobowy nauczyciele               – rzeczownik, M, l. mn., r. męskoosobowy przedmiotów            – rzeczownik, D, l. mn., r. niemęskoosobowy ścisłych...

Podoba się? Tak Nie