| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
| M. | drogi | drodzy |
| D. | drogiego | drogich |
| C. | drogiemu | drogim |
| B. | drogi | drogich |
| N. | drogim | drogimi |
| Ms. | drogim | drogich |
| W. | drogi! | drodzy! |
Na podłodze leży puszysty dywan (mianownik).
Dawno nie widziałam tak puszystego dywanu (dopełniacz).
Częste odkurzanie może zaszkodzić puszystemu dywanowi (celownik).
Ala dostała puszysty dywan do swojego pokoju (biernik).
Z tym puszystym dywanem mam tylko kłopot (narzędnik).
W puszysty dywan łatwo wchodzi kurz (miejscownik).
Przymiotnik, tworząc z określanym przez siebie wyrazem związek zgody, dostosowuje się do formy gramatycznej rzeczownika pod względem przypadka, liczby i rodzaju:
| żółty szalik | szalik – rzeczownik, Mianownik, l. poj. r. męski |
| żółty – przymiotnik, Mianownik, l. poj. r. męski | |
| słodkiego ciastka |
ciastka – rzeczownik, Dopełniacz, l. poj. r. nijaki |
| słodkiego – przymiotnik, Dopełniacz, l. poj. r. nijaki | |
| niebezpiecznym zakrętom |
zakrętom – rzeczownik, Celownik, l. mnoga, r. niemęskoosobowy |
| niebezpiecznym – przymiotnik, Celownik, l. mnoga, r. niemęskoosobowy |
Pojechaliśmy na wakacje z najlepszymi przyjaciółmi.
Na rynku miasta organizowano wystawę starych samochodów.
Wczoraj spotkałam w kinie dobrych znajomych.
Zgubiłam moją ulubioną torebkę.
Kasia opowiadała rodzicom o nowej przyjaciółce.
Niektórzy ludzie interesują się dziwnymi zjawiskami.
A oto tabelki ilustrujące bogactwo form, jakie może przybrać przymiotnik,oraz jego ścisłe związki z określanym rzeczownikiem:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | rodzaj męskoosobowy |
rodzaj niemęskoosobowy |
|
| M. | ciekawy film |
ciekawa książka |
ciekawe dziecko |
ciekawi ludzie | ciekawe miejsca |
| D. | ciekawego filmu |
ciekawej książki |
ciekawego dziecka |
ciekawych ludzi | ciekawych miejsc |
| C. | ciekawemu filmowi |
ciekawej książce |
ciekawemu dziecku |
ciekawym ludziom | ciekawym miejscom |
| B. | ciekawy film |
ciekawą książkę |
ciekawe dziecko |
ciekawych ludzi | ciekawe miejsca |
| N. | ciekawym filmem |
ciekawą książką |
ciekawym dzieckiem |
ciekawymi ludźmi | ciekawymi miejscami |
| Ms. | ciekawym filmem |
ciekawej książce |
ciekawym dziecku |
ciekawych ludziach | ciekawych miejscach |
| W. | ciekawy filmie! |
ciekawa książko! |
ciekawe dziecko! |
ciekawi ludzie! | ciekawe miejsca! |
Zwykle połączenia przymiotników z innymi częściami mowy piszemy rozdzielnie:
jestem pracowita bardzo młody
niezwykle sumienny czerwone buty
malarstwo holenderskie
Warto przyjrzeć się pisowni wybranych przymiotników złożonych:
flaga biało-czerwona słownik polsko-węgierski
wiatr północno-zachodni wojna polsko-niemiecka
wydział humanistyczno-przyrodniczy
ale:
człowiek głuchoniemy bladoróżowy kwiat
słodkokwaśny sos
historycznoliteracki zarys (można też napisać: historyczno-literacki)
równoznaczny krótkoterminowy
długowłosy leworęki
północnoamerykański małomówny
małoletni narodowowyzwoleńczy
człekokształtny prawdopodobny
Jeśli masz wątpliwości, czy napisać wyrazy z łącznikiem czy bez, zawsze sprawdzaj w słowniku ortograficznym ich pisownię.
Przymiotnikiem możemy posłużyć się także, chcąc nazwać osoby lub przedmioty.
Biednemu wiatr w oczy.
Chory został otoczony przez personel szpitala troskliwą opieką.
Nauczyciel narysował na tablicy łamaną.
Głupi ma zawsze szczęście.
Zwróćmy uwagę na nazwy niektórych miejscowości, czy inne nazwy geograficzne: Zakopane, Bystra, Biała, Sucha Beskidzka,Kamienne.
Mimo że te wyrazy pełnią rolę rzeczowników, to jednak ich znaczenie pierwotne, odmiana i budowa wskazują na przymiotniki.
Przymiotniki w języku polskim zazwyczaj piszemy mała literą.
Tłumy turystów przybyły na krakowski rynek.
Nad polskim morzem też można spędzić miło urlop.