Zaimki przymiotne (w funkcji przymiotnika odpowiadają napytania:
jaki? jaka? jakie?
który? która? które?
czyj? czyja? czyje?),
możemy wyróżnić kilka ich rodzajów:
• wskazujące: ten, ten sam, taki sam, tamten, ów, inny:
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | rodzaj męskoosobowy |
rodzaj niemęskoosobowy |
|
| M. | ten rok | ta łąka | to okno | ci rycerze | te obrazy |
| D. | tego roku | tej łąki | tego okna | tych rycerzy | tych obrazów |
| C. | temu rokowi | tej łące | temu oknu | tym rycerzom | tym obrazom |
| B. | ten rok | tę łąkę | to okno | tych rycerzy | te obrazy |
| N. | z tym rokiem | z tą łąką | z tym oknem | z tymi rycerzami | z tymi obrazami |
| Ms. | o tym roku | o tej łące | o tym oknie | o tych rycerzach | z tymi obrazami |
Zwróć uwagę na formę biernika zaimka ta.
Zawsze mów: tę książkę, tę płytę, tę filiżankę itd.
Ten i ów czuł się niezadowolony z nowego szefa.
Ten człowiek od dawna wydawał się podejrzany.
Marek ma taki sam plecak jak Łukasz.
Mógłbyś mi podać inny śrubokręt?
• pytające: jaki? jakiż? który? któryż? który z kolei? który z rzędu?, czyj?
Na jakiej ulicy powinienem wysiąść?
Któryż już raz zawiodłeś moje oczekiwania?
Jaki masz pomysł na dzisiejszy wieczór?
Czyj jest ten samochód stojący przez sklepem?
• nieokreślone: któryś, jakiś, lada jaki, jaki bądź, jaki taki, byle który, lada który, pewien, czyjkolwiek, lada czyj itd.:
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | rodzaj męskoosobowy |
rodzaj niemęskoosobowy |
|
| M. | jakiś dom | jakaś droga | jakieś pole | jacyś pasażerowie | jakieś przedmioty |
| D. | jakiegoś domu | jakiejś drogi | jakiegoś pola | jakichś pasażerów | jakichś przedmiotów |
| C. | jakiemuś domowi | jakiejś drodze | o jakimś polu | jakimś pasażerom | jakimś przedmiotom |
| B. | jakiś dom | jakąś drogę | jakieś pole | jakichś pasażerów | jakieś przedmioty |
| N. | z jakimś domem | z jakąś drogą | z jakimś polem | z jakimiś pasażerami | z jakimiś przedmiotami |
| Ms. | o jakimś domu | o jakiejś drodze | o jakimś polu | o jakichś pasażerach | o jakichś przedmiotach |
Któraś z moich koleżanek powinna mieć przepis na to ciasto.
Przyślij mi jakiekolwiek zdjęcie swojej siostry.
Pewien człowiek wypytywał mnie o moich sąsiadów.
Policja poszukuje niejakiego Iksińskiego podejrzanego o kradzież słynnego obrazu Kossaka.
• dzierżawcze: mój, twój, wasz, swój, czyjś, czyjkolwiek, czyj itd.:
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | rodzaj męskoosobowy |
rodzaj niemęskoosobowy |
|
| M. | mój zeszyt | twoja koleżanka | jego dziecko | ich koledzy | swoje problemy |
| D. | mojego zeszytu |
twojej koleżanki | jego dziecka | ich kolegów | swoich problemów |
| C. | mojemu zeszytowi |
twojej koleżance | jego dziecku | ich kolegom | swoim problemom |
| B. | mój zeszyt | twoją koleżankę | jego dziecko | ich kolegów | swoje problemy |
| N. | z moim zeszytem |
z twoją koleżanką | z jego dzieckiem | z ich kolegami | ze swoimi problemami |
| Ms. | o moim zeszycie |
o twojej koleżance | o jego dziecku | o ich kolegach | o swoich problemach |
Na tych dokumentach widnieje twój podpis.
Gdzie mogę położyć swoje rzeczy?
Czyj jest ten rower?
Moi rodzice są ze mnie bardzo dumni.
• względne: który?, czyj?, jaki?, co?, gdzie? (łączą zdanie nadrzędne z podrzędnym):
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | rodzaj męskoosobowy |
rodzaj niemęskoosobowy |
|
| M. | który/czyj | która/czyja | które/czyje | którzy/czyi | które/czyje |
| D. | którego/ czyjego |
której/ czyjej | którego/ czyjego |
których/czyich | których/czyich |
| C. | któremu/ czyjemu |
której/ czyjej | któremu/ czyjemu |
którym/czyim | którym/czyim |
| B. | którego/ czyjego |
którą/czyją | które/czyje | których/czyich | które/czyje |
| N. | z którym/ z czyim |
z którą/ z czyją |
z którym/ z czyim |
z którymi/ z czyimi |
z którymi/ z czyimi |
| Ms. | o którym/ o czyim |
o której/ o czyjej |
o którym/ o czyim |
o których/ o czyich |
o których/ o czyich |
Z półek sklepowych zniknęły produkty, które były przeterminowane.
Wybierzemy na prezesa tego, czyja kandydatura okaże się najlepsza.
Zły to ptak, co własne gniazdo kala.
Jaki pan, taki kram.
• przeczące: niczyj, nijaki
Beznadziejne, smutne wystawy nie przyciągały niczyjego wzroku.
Kolor tych ścian wydaje się nijaki.
• upowszechniające: każdy:
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | |
| M. | każdy dzień | każda noc | każde południe |
| D. | każdego dnia | każdej nocy | każdego południa |
| C. | każdego dnia | każdej nocy | każdemu południu |
| B. | każdy dzień | każdą noc | każde południe |
| N. | z każdym dniem | z każdą nocą | z każdym południem |
| Ms. | o każdym dniu | o każdej nocy | o każdym południu |
Każdy klient może tu liczyć na miłą obsługę.
Każdy kij ma dwa końce.
Z każdym dniem jestem coraz słabsza.
Ochrona lotniska bacznie przyglądała się każdemu podróżnemu.