Herkulesowa praca – mówimy tak o ciężkim, przekraczającym ludzkie siły zajęciu. Wyrażenie pochodzi oczywiście od 12 prac Herkulesa.
Jabłko niezgody – oznacza powód do kłótni. Bogini niezgody rzuciła na stół jabłko z napisem „dla najpiękniejszej”, a Parys miał zdecydować, do której bogini trafi owoc.
Kompleks Edypa – tego wyrażenia zaczął używać Freud na określenie skomplikowanych relacji pomiędzy matką a synem i na stałe weszło do języka psychologii. Pochodzi z mitu o Edypie, który na skutek skomplikowanych kolei losu poślubił swoją matkę.
Koń trojański – oznacza ukryte niebezpieczeństwo. Trojanie, którzy rano zobaczyli przed bramą wielkiego drewnianego konia, wciągnęli go do miasta, myśląc, że to podarunek. Wtedy z konia wyskoczyli Odyseusz i wojownicy i zajęli miasto.
Kości zostały rzucone – tak mówimy o sytuacji, kiedy stało się coś nieodwracalnego. Tak podobno powiedział Juliusz Cezar, gdy przekroczył rzekę Rubikon, tym samym rozpoczynając w Rzymie wojnę domową.
Narcyzm – w obiegowym myśleniu oznacza bezgraniczne zadowolenie z siebie, głównie z wyglądu i ciała. Pochodzi od zachowania mitologicznego Narcyza, który spędził życie, wpatrując się w swoje odbicie.
Nić Ariadny – dziś rozumiemy to jako dobrą radę albo nieoczekiwaną pomoc. Tezeusz, wchodząc do labiryntu, w którym miał zabić Minotaura, znaczył sobie drogę powrotną nicią, którą dostał od Ariadny.
Pięta Achillesa – oznacza słaby punkt. Matka Achillesa, trzymając syna za piętę, wykąpała go w Styksie, co zapewniło mu odporność przed wszystkimi ciosami. Zginął od strzały Parysa, która ugodziła go właśnie w piętę.
Puszka Pandory – oznacza mnóstwo kłopotów, które zdają się nie mieć końca. Gdy Pandora została zesłana na ziemię, miała ze sobą puszkę, której nikomu nie wolno było otwierać. Namówiła jednak do tego męża i wypuścili z puszki choroby i nieszczęścia.
Stajnia Augiasza – oznacza wielki bałagan. Oczyszczenie stajni Augiasza było jedną z 12 prac Herkulesa – sprytnie zmienił on bieg rzeki i wpuszczając tam strumień wody wysprzątał stajnię w jeden dzień.
Syzyfowa praca – oznacza żmudne, niemające końca i sensu zajęcie. Określenie to pochodzi z mitu o Syzyfie, który wciąż wtacza pod górę głaz, staczający się w dół metr przed szczytem.