Dom – skoncentrowany wokół matki

Rola matki w domu eksponowana jest zwłaszcza w literaturze współczesnej.To ona odgrywa, zarówno w mniej, jak i bardziej skromnie żyjących rodzinach,rolę centralną. Taki dom, skoncentrowany wokół matki, przedstawia np. Wiesław Myśliwski w Widnokręgu – na przedmieściach (jak wynika z opisu, choć nazwa nie pada – Sandomierza) żyje zubożała rodzina, która nie przetrwałaby, gdyby nie zapobiegliwość, zaradność, pracowitość i miłość matki. W wierszach Miłosza z cyklu Świat. Poema naiwne matka stoi na progu i czeka (a ojciec tłumaczy świat), podobnie jak w utworach Tadeusza Różewicza czy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Gdy umiera matka, umiera dom (tom Matka odchodzi Różewicza). W Dziewczętach z Nowolipek to matki organizują życie rodzinne, dbają o to, by córki miały co zjeść i... dobrze się prowadziły. Wzruszające wspomnienia domu odnajdujemy też w wierszach Anny Świrszczyńskiej – przedstawia w nich matkę, niegdyś piękną kobietę i ojca, artystę. Wszystkie te utwory ukazują domy dość tradycje: matka jest ich centrum, ale też wykonuje wszystkie niemal domowe obowiązki.