Dąbrowska Maria

Prozaik, publicystka, z domu Szumska, tworząca w trzech epokach. Pochodziła ze zubożałej rodziny ziemiańskiej, ojciec walczył w powstaniu styczniowym. Studiowała nauki przyrodnicze, socjologię i filozofię w Lozannie. Nawiązała kontakty z ruchem socjalistycznym. W 1911 poślubiła socjalistę Mariana Dąbrowskiego. Lata 1913-14 spędziła w Londynie– tam zapoznała się z ideą spółdzielczości. W kraju związała się z ruchem niepodległościowym. Od 1917 mieszkała w Warszawie, była urzędniczką w Ministerstwie Rolnictwa. Brała udział w organizowaniu oświaty ludowej i ruchu spółdzielczym. Broniła zasad demokracji– krytykowała zamach majowy w 1926. Na znak protestu przeciw polityce sanacji nie przyjęła w 1935 Złotego Wawrzynu od Polskiej Akademii Literatury i nie zgodziła się kandydować do tego gremium. W czasie okupacji uczestniczyła w konspiracyjnym życiu kulturalnym stolicy. Debiutowała w 1913 opowiadaniem We Francji... ziemi cudzej. Napisała też cykl opowiadań Ludzie stamtąd (1926) – realistyczny obraz życia wiejskiej biedoty, Marcin Kozera (1927), sagę Noce i dnie (1932-34) – najbardziej znany utwór pisarki, opowiadający o losach rodziny Niechciców, a także dramat historyczny Stanisław i Bogumił (1948).