Żona przyjaciel

Przyjacielem jest niewątpliwie żona Waltera Alfa (Konrada Wallenroda)– Aldona opisana w utworze Adama Mickiewicza. Litwinka, córka księcia Kiejstuta, dzieli los swego nieszczęsnego męża, który „szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie”. Gdy postanawia on walczyć podstępem z Krzyżakami jako Konrad Wallenrod, żona zaszywa się w wieży krzyżackiego zamku w Malborku jako Pustelnica i wiedzie z dawnym mężem, rycerzem i zakonnikiem, długie wieczorne rozmowy. Zna serce i trudy życia wciąż ukrywającego się, podstępnego bojownika o wolność ojczyzny, pozbawionego honoru i szczęścia, ale walczącego w słusznej sprawie. Równie nieszczęśliwa, wiernie sekunduje jego losowi. To z nią Wallenrod żegna się na zawsze, gdy odkryty zostaje jego spisek i gdy w jego celi gaśnie lampa (umówiony znak), kończy życie również Aldona.
Przyjacielem nazywa również swoją żonę mały rycerz – tytułowy bohater powieści Henryka Sienkiewicza Pan Wołodyjowski. Żona pana Michała, Baśka, podziela wojskowe pasje męża i uczestniczy w jego wojennym życiu, które wymaga wielu poświęceń. Wierna, sprytna i dzielna nie da się uwieść szalonemu Tatarowi, Azji Tuhaj-bejowiczowi (który podstępnie wywiezie ją i porwie). Będzie towarzyszyć mężowi w chwili oblężenia Kamieńca Podolskiego i spotka się z nim w obleganej twierdzy. I choć nie może podzielić losu dotrzymującego słowa honoru rycerza, który wysadza zamek wraz z wrogimi wojskami i ginie w ruinach z Ketlingiem, do końca pozostaje żoną pułkownika; do niej kierowane są znamienne słowa „nic to”,oznaczające koniec doczesnego życia, ale i nadzieję rychłego spotkania w niebie.