profil

Regulatory wzrostu i rozwoju

poleca 84% 67 głosów

Fitohormony są małocząsteczkowymi związkami niebiałkowymi,o różnej budowie chemicznej, które wpływają na różnorodne procesy fizjologiczne roślin. Mogą działać w miejscu powstania lub są transportowane do innych organizmów roślinnych. Działają pobudzająco lub hamująco.

Są związkami wielofunkcyjnymi, które pośredniczą w przekazywaniu sygnałów w organizmie roślinnym.

Znanymi regulatorami wzrostu są auksyny, gibereliny, cytokininy, kwas abscysynowy, etylen.

Auksyny wytwarzane są w stożkach wzrostu pędów, skąd są przewodzone do innych części rośliny. Stymulują wydłużanie się komórek w strefie wzrostu łodygi, rozwój korzeni bocznych, aktywność kambium, tworzenie się owoców, ukorzenianie sadzonek. Hamują rozwój pączków bocznych (tzw. dominacja wierzchołkowa), opadanie liści i owoców. Z aktywnością auksyn związany jest fototropizm i geotropizm. Działanie pobudzające lub hamujące auksyn zależy od wrażliwości różnych organów roślinnych na ich określone stężenia.

Gibereliny są syntetyzowane w młodych szybko rosnących i rozwijających się organach, np. wierzchołkach korzeni, pędów, w owocach i nasionach. Wywołują podziały komórkowe oraz wydłużanie się komórek, gwałtowny wzrost łodygi, przyspieszają kwitnienie wielu roślin, kiełkowanie nasion. Mogą pobudzać lub hamować działanie auksyn.

Cytokininy wytwarzane są w wierzchołkach pędów i korzeni, młodych liściach i owocach, kiełkujących nasionach. Wywołują podziały komórek, stymulują rozwój pędów bocznych, przyspieszają kiełkowanie nasion, hamują proces starzenia się organów roślinnych. Współdziałają z auksynami, przy czym efekt działania zależy od ich wzajemnego stosunku ilościowego.

Kwas abscysynowy powstaje w liściach i owocach. Hamuje podziały i wydłużanie się komórek, wpływa na zamykanie aparatów szparkowych, przyspiesza starzenie się organów roślinnych, opadanie liści i owoców, indukuje spoczynek pąków i nasion przed zimą. Działa antagonistycznie w stosunku do auksyn, giberelin i cytokinin. Jest inhibitorem wzrostu.

Etylen przyspiesza dojrzewanie owoców, opadanie owoców i liści, starzenie się rośliny. Jego stężenie wzrasta przy równoczesnym zmniejszaniu się stężenia auksyn i cytokinin.

Zapamiętaj

Ze względu na pochodzenie regulatory wzrostu dzieli się na:
– endogenne (wytwarzane przez roślinę),
– egzogenne (wprowadzane sztucznie do roślin w postaci syntetycznych preparatów).
Ze względu na mechanizm działania fitohormonów wyróżnia się:
– aktywatory (auksyny, gibereliny, cytokiny),
– inhibitory (kwas abscysynowy, inhibitory fenolowe),
– inne substancje o charakterze fitohormonów (etylen).
Oprócz endogennych inhibitorów wzrostu, takich jak np. kwas abscysynowy, istnieją egzogenne inhibitory wzrostu, np. chlorek chlorocholiny (tzw. CCC).

Podoba się? Tak Nie

Materiał opracowany przez eksperta

Czas czytania: 2 minuty