profil

Płazy

poleca 83% 70 głosów

Płazy są zmiennocieplnymi kręgowcami ziemno-wodnymi.

Dorosłe płazy są drapieżnikami. W zdobywaniu pokarmu wykorzystują długi, umięśniony język. Ponieważ odżywiają się często owadami, stąd odgrywają dużą rolę w tępieniu szkodników.

Ciało spłaszczone grzbietowo-brzusznie składa się u większości płazów z głowy, tułowia, 2 par kończyn oraz ogona, który posiadają płazy ogoniaste. Między palcami kończyn, zwłaszcza tylnych, występuje błona pławna. W skórze znajdują się liczne gruczoły śluzowe, czasem też jadowe oraz komórki barwnikowe. Wilgotna, silnie unaczyniona skóra wspomaga płuca w wymianie gazowej, gdyż są one workowate, słabo pofałdowane. Brak klatki piersiowej sprawia, iż płazy wtłaczają powietrze do płuc używając jamy gębowej jako pompy – jej dno przy zamkniętej paszczy rytmicznie podnosi się i opada.

Budowa płaza bezogonowego (wg Frejlak, 1987, zmienione)
Budowa płaza bezogonowego (wg Frejlak, 1987, zmienione)

Szkielet płaza składa się z czaszki, kręgosłupa i szkieletu kończyn (wyjątek: płazy beznogie). Ażurowa czaszka połączona jest z kręgosłupem za pomocą dwóch kłykci potylicznych, co ogranicza ruchliwość głowy. Kręgi są zróżnicowane, stąd w kręgosłupie wyodrębnia się odcinki: szyjny, tułowiowy, krzyżowy, ogonowy.

Żebra są silnie zredukowane. Obręcz miedniczna jest połączona z kręgosłupem, a barkowa odłączona od czaszki. Kości podudzia i przedramienia często są zrośnięte.

Przewód pokarmowy rozpoczyna się szeroką jamą gębowo-gardzielową. Do podniebienia i szczęk przyrastają drobne ząbki. U płazów bezogonowych ząbków brak lub znajdują się tylko na szczękach. Do dna jamy przyrośnięty jest język. Po połknięciu pokarmu, w czym uczestniczą zapadające się gałki oczne, dostaje się on przez przełyk do workowatego, słabo rozwiniętego żołądka, a stamtąd do jelita (cienkiego i grubego), gdzie jest trawiony. Niestrawione resztki są usuwane przez stek (kloakę) zakończony odbytem.

Układ krążenia jest dwuobiegowy – składa się z obiegu dużego oraz płucnego. Serce zbudowane jest z dwóch przedsionków i jednej komory. Występuje też zatoka żylna i stożek tętniczy. W małym obiegu od tętnic płucnych odchodzą boczne odgałęzienia prowadzące do skóry, stąd utlenienie krwi zachodzi zarówno w płucach, jak i w skórze. Krew płynąc w dużym obiegu rozprowadza tlen po całym organizmie. Nerki są typu pranercza.

Mózgowie ma układ liniowy, ale kresomózgowie podzielone jest na dwie półkule. Najsilniej rozwinięte jest śródmózgowie, międzymózgowie w pełni rozwinięte, podobnie jak rdzeń przedłużony. Najsłabiej rozwinięty jest móżdżek. Narządami zmysłów są: oczy osłonięte powiekami, uszy, w których wyróżnia się ucho wewnętrzne i środkowe z błoną bębenkową i jedną kosteczką słuchową, oraz nozdrza zamykane zastawkami, ponadto zmysły smaku i dotyku.

Płazy mają parzyste narządy rozrodcze, uchodzące do kloaki. Jaja w galaretowatej osłonce jako tzw. skrzek składają do wody. Zapłodnienie u płazów jest zewnętrzne; tylko u niektórych wewnętrzne. Larwy płazów, zwane kijankami, żyją w wodzie. Posiadają skrzela i płetwę ogonową. Podczas przeobrażenia wyrastają im kończyny, u płazów bezogonowych zanika ogon. Funkcję skrzeli przejmują płuca, powstają dwa obiegi krwi i następuje przebudowa serca.

Gromadę płazów dzieli się na dwie podgromady: płazy tarczogłowe i płazy współczesne.

Zapamiętaj

Płazy to zwierzęta ziemno-lądowe. Mają nagą skórę, zaopatrzoną w liczne gruczoły śluzowe. Posiadają dwie pary kończyn zakończonych palcami. Osobniki dorosłe oddychają za pomocą płuc i skóry. Posiadają dwa obiegi krwi i serce trójdziałowe. Rozwój jest łożony i zachodzi w środowisku wodnym.
U niektórych płazów występuje neotenia – zdolność płciowego rozmnażania się zwierząt w stadium larwalnym. Najbardziej znanym przykładem jest aksolotl, u którego stan larwalny zachowuje się do końca życia.
Wszystkie gatunki płazów występujących w Polsce podlegają ochronie – salamandra plamista, traszka zwyczajna, grzebieniasta, górska oraz ropucha szara, zielona, paskówka, kumak górski i nizinny, grzebiuszka ziemna, rzekotka drzewna, żaby moczarowa i wodna przez cały rok, a żaby śmieszka, jeziorkowa, wodna w okresie godowym.

poleca 90% 10 głosów

Płazy tarczogłowe

Płazy tarczogłowe są płazami kopalnymi, żyjącymi w karbonie i permie. Ich przodkami były ryby mięśniopłetwe, a znanymi ze skamieniałości przedstawicielami są: ichtiostega, mająca jeszcze wiele cech rybich oraz sejmuria, będąca formą przejściową w drodze ewolucji między płazami a gadami.

poleca 76% 49 głosów

Płazy współczesne

Wśród płazów współczesnych wyróżnia się 3 rzędy: płazy bezogonowe, ogoniaste i beznogie. Płazy bezogonowe mają krótki tułów pozbawiony ogona. Potrafią wydawać głosy. Kończyny tylne, dłuższe od przednich, umożliwiają poruszanie się skokami. Zaliczane są do nich żaby, ropuchy, kumaki, rzekotki, grzebiuszki. Płazy ogoniaste mają wydłużone ciało z ogonem, o szeroko rozstawionych kończynach. Nie wydają głosu. Należą do nich salamandry, traszki, odmieńce jaskiniowe i aksolotle....

Podoba się? Tak Nie
Podobne teksty:

Materiał opracowany przez eksperta

Czas czytania: 3 minuty