Bolesław Śmiały – zabójca biskupa

Portret króla tyrana zawiera kronika Galla Anonima. W odróżnieniu od dobrych władców przedstawia ona jako okrutnego króla Bolesława Śmiałego, który ośmielił się skazać biskupa Stanisława „na obcięcie członków”. W kronice Wincentego Kadłubka i następnych mowa już o zabiciu biskupa Stanisława. Jak głosi legenda, Stanisław, później ogłoszony świętym, został zabity przez królewskich siepaczy podczas odprawiania mszy. Kronika Kadłubka mówi o tym, że król nasłał na biskupa swych siepaczy i sam podniósł rękę na Stanisława, zabijając go i ćwiartując przy ołtarzu... Według kronikarza biskup poniósł karę za to,że upominał króla za występki, wedle różnych późniejszych historycznych źródeł biskup uczestniczył w spisku możnych przeciw królowi i za to poniósł śmierć. Spory wokół okoliczności i przyczyn śmierci Stanisława oraz tyranii Bolesława Śmiałego do dziś nie wygasły, swoje autorskie interpretacje wydarzeń przedstawiają m.in. Stanisław Wyspiański w dramacie Bolesław Śmiały oraz rapsodzie pod tym samym tytułem, a także Juliusz Słowacki w nieukończonym poemacie Król-Duch. Tak czy inaczej, Bolesław Śmiały jest kolejną postacią w historii i literaturze, która broni silnej władzy, podobnie jak Kreon, używa jednak środków, które obracają się przeciw niej: narusza bowiem powagę religii, autorytet władzy biskupiej, nietykalność duchownego i świętość miejsca, jakim jest kościół...
Swoistą powtórkę z historii stanowić będzie uwięzienie prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego przez komunistyczne władze. To, jak władza tyranów sprzeciwia się władzy religijnej, pokaże film Prymas. Trzy lata z tysiąca w reżyserii Teresy Kotlarczyk.