Łodyga wraz z liśćmi tworzy pęd. Stanowi rusztowanie dla liści i organów służących do rozmnażania, dzięki czemu są one najkorzystniej rozmieszczone. Pośredniczy w przewodzeniu substancji pokarmowych między korzeniem a liśćmi. W młodym wieku oraz u roślin zielnych jest organem fotosyntetyzującym. Ponadto może pełnić inne funkcje dodatkowe.
Łodygi są bardziej zróżnicowane niż korzenie. Charakteryzują się wzrostem wierzchołkowym oraz budową członową, tj. podziałem na węzły i międzywęźla. Z węzłów wyrastają liście, natomiast międzywęźla mogą się wydłużać, tworząc długopędy, lub pozostają bardzo krótkie, jako krótkopędy. Wyróżnia się łodygi zielne i zdrewniałe. W łodygach zielnych komórki mają celulozowe ściany i zawierają chloroplasty. Łodygi takie obumierają pod koniec okresu wegetacyjnego. Łodygi zdrewniałe są trwałe. Posiadają je drzewa, krzewy i krzewinki. Większość komórek w takich łodygach ma zdrewniałe ściany komórkowe.
Tkanki młodych łodyg powstają bezpośrednio z tkanki twórczej stożka wzrostu, który jest osłonięty zawiązkami liści. Efektem wzrostu, który zachodzi przy udziale stożka wzrostu pędu, jest budowa pierwotna łodygi. W łodydze o takiej budowie wyróżnia się skórkę, korę pierwotną i walec osiowy. Warstwy te są inaczej ukształtowane niż w korzeniu.
Wierzchołek pędu rośliny nasiennej