Ojciec i matka opłakujący syna

Mniej naturalną koleją rzeczy jest opłakiwanie syna przez rodziców, jak ma to miejsce w Iliadzie. Stary król Priam, władca Troi, upokarza się przed wrogiem Achillesem, zabójcą swego syna, byle wybłagać zwłoki ukochanego dziecka. Osiąga zresztą efekt: wzrusza dzielnego i okrutnego wojownika, który wydaje mu ciało Hektora... Achillesowi przypomina się bowiem własny ojciec staruszek.
Matką najboleśniej opłakującą syna jest Maryja (Lament świętokrzyski) i dzielące jej los matki bojowników za wolność ojczyzny (Do matki Polki Adama Mickiewicza).
Śmierć anonimowego „synka” walczącego przeciw Niemcom, opłakiwanego przez kogoś, kto mówi do niego „syneczku”, jest tematem Elegii o... (chłopcu polskim) Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Scena śmierci chłopca, mimo obecnego w niej patosu, porusza odbiorcę:

Zanim padłeś jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką.
Czy to była kula, synku, czy to serce pękło.
(Krzysztof Kamil Baczyński, Elegia o... (chłopcu polskim))

Śmierć synka Piotrusia opłakują też Barbara i Bogumił Niechcicowie– bohaterowie Nocy i dni. Bogumił cierpi cicho, Barbara zaś cały niemal czas spędza na cmentarzu, ostentacyjnie oddając się żałobie i nie mogąc się zająć niczym innym – nie jest to zresztą poza, jak głęboka była radość z narodzin syna i zabaw z nim, tak wielki jest też ból po jego stracie...
Jeszcze tragiczniejsze wydają się losy chłopów, którzy nie mają czasu i siły ani na zajmowanie się dziećmi, ani na ich opłakiwanie (Zmierzch Żeromskiego), często tracą liczne potomstwo i nie stać ich nawet na pochówek (nowele pozytywistów). To są jednak przypadki skrajne, częściej spotykamy się jednak w literaturze z opłakiwaniem synów niż z łatwym godzeniem się z ich śmiercią.
Ola Watowa w pamiętniku Wszystko, co najważniejsze opisuje walkę o życie synka w łagrze... Czyni też wszystko, by ocalić, mało tego, zagwarantować dziecku komfort psychiczny w obozie koncentracyjnym (!) bohater filmu Roberto Benigniego Życie jest piękne. I choć sam ginie, walkę o życie i radość dziecka wygrywa...