Nietypowy przykład Wokulskiego

W literaturze polskiej eksponowano przede wszystkim przemoc, wypadki i nieludzkie warunki pracy w fabrykach oraz upadek moralny wielkich i małych kapitalistów. Jedynym chyba pozytywnym przykładem kapitalisty w literaturze polskiej jest Stanisław Wokulski, który robi wielką finansową karierę, nie zapomina jednak o najbiedniejszych, nie przestaje być wrażliwy na los potrzebujących pomocy i opieki, nie wypiera się też uboższych i nie zawsze dobrze radzących sobie w życiu starych przyjaciół (młody Szlangbaum, Rzecki). Jednak Wokulski nie jest przykładem typowym – do zarabiania skłania go nie sama chęć wzbogacenia się, lecz... miłość do kobiety – arystokratki, która nawet nie zwróciłaby na niego uwagi, gdyby nie jego miliony... Bywa nazywany na poły romantykiem, na poły pozytywistą, bowiem motywacje pozytywisty i romantyka splatają się w jego postępowaniu...