Porównaj systemy totalitarne we Włoszech, Niemczech i Związku Radzieckim.

Okres dwudziestolecia międzywojennego to czas, kiedy nastąpił koniec rządów demokratycznych i pojawiły się państwa totalitarne. Obejmował tam system, w którym całkowitą władzę nad państwem i życiem obywateli sprawowała jedna partia. Po I wojnie światowej we Włoszech narodził się faszyzm. Taka forma rządów zapanowała także w Niemczech. W Europie Wschodniej państwem o totalitarnym ustroju był Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Pierwszym państwem totalitarnym były Włochy. Benito Mussolini wprowadził tam faszyzm. Jest to kierunek o skrajnie nacjonalistycznym charakterze. W Niemczech panowała jedna z odmian faszyzmu - Nazizm, czyli narodowy socjalizm. Twórcą był Adolf Hitler. W Rosji ukształtował się komunizm. Pierwszym dowódcą był Włodzimierz Lenin a jego następcą od roku 1924 Józef Stalin. W każdym z trzech państw panował system monopartyjny, czyli rządził jeden przywódca i jedna partia. We Włoszech partią rządzącą była ? Narodowa Partia Faszystowska, której założycielem był Mussolini. W Niemczech natomiast ? Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza (NSDAP) pod dowództwem Hitlera. W ZSRR ? Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików) WKP(b), na której czele stał Stalin. Były to partie wodzowskie, czyli przywódca nie podlegał procedurze wyborów, panowało tam ślepe posłuszeństwo i dyscyplina, wódz miał nieograniczoną władzę, sam wybierał sobie przywódców niższego szczebla.

Przyczyny powstania faszyzmu we Włoszech i Niemczech były takie same: niezadowolenie z traktatu wersalskiego, fatalna sytuacja gospodarcza, ogromne bezrobocie, szerzyły się nastroje rewolucyjne i wybuchały strajki robotników. Dla powracających z frontu brakowało miejsc pracy. Niedawni żołnierze i oficerowie, pozbawieni perspektyw, tworzyli związki kombatanckie, aby skutecznie walczyć o swoje prawa. Zaś Rosję rewolucja i wojna domowa zrujnowały gospodarczo do tego stopnia, że ludności tego rolniczego kraju zagroził głód. Na rynku brakowało podstawowych towarów. Bolszewicy próbowali zaradzić tej sytuacji przez wprowadzenie w gospodarce tzw. komunizmu wojennego.

Każdy kraj miał swoją ideologię i dyktaturę. Faszyzm charakteryzował się: silnym państwem, miał na celu osiągnięcie granic imperium rzymskiego, przestrzeni życiowej dla rasy aryjskiej. Stalinizm głosił idee państwa robotniczo - chłopskiego, w którym panuje równość społeczna, konieczność eksportu socjalizmu.

W tych trzech krajach występowało zjawisko kultu jednostki, czyli okrywano czcią niemal, że boską dyktatora kraju, w przypadku Niemiec był nim Hitler, w Rosji Stalin a we Włoszech Mussolini.

System totalitarny objawiał się krwawym likwidowaniem opozycjonistów i zamykaniu ludzi w obozach przymusowej pracy: w Niemczech były to obozy koncentracyjne a w Rosji łagry. W ZSRR dyktatura Stalina opierała się na dwóch filarach na NKWD oraz na partii bolszewickiej. Natomiast takim odpowiednikiem policji w Niemczech było SA, SS i późniejsze Gestapo.
W III Rzeszy był terror narodowościowy, głównie przeciwko Żydom. W ZSRR przeprowadzono kolektywizację rolnictwa - przekształcenie prywatnych gospodarstw rolnych w państwowe lub spółdzielcze, najczęściej wprowadzana pod przymusem. We Włoszech sterroryzowano przeciwników faszyzmu. W tych państwach rozwijało się szpiegostwo, gdyż było bardzo opłacalne. Szpieg zostawał hojnie nagradzany i wiódł dostatnie życie. Panowała cenzura, ludziom na siłę wpajano co jest dla nich dobre, niekiedy wierzyli, czasami po prostu bali się sprzeciwić.
W kraju rosyjskim totalitaryzm przyniósł biedę ludziom. Żyli w niedostatku i bardzo ubogich warunkach. Natomiast w Niemczech znacznie rozwinęła się polityka zagraniczna, Hitler odniósł różnego rodzaju sukcesy z nią związane, jak również znacznie zmniejszyło się bezrobocie. We Włoszech Mussolini również zmniejszył bezrobocie, prowadził roboty publiczne: budowano drogi, osuszano bagna i wznoszono monumentalne budowle w stolicy. Zyskał dzięki temu wielkie poparcie w kraju i w Europie. Wszędzie powstawały partie faszystowskie na jego wzór.
Po śmierci Stalina totalitaryzm w Rosji przetrwał jeszcze 30 lat, a po samobójczej śmierci Hitlera totalitaryzm w Niemczech upadł od razu. Normalne życie w tych państwach równało się z całkowitym podporządkowaniem się przywódcy i rządzącej partii. Terror i panująca atmosfera strachu sprawiała, że tylko nieliczni buntowali się przeciwko takim rządom. System totalitarny we Włoszech, Niemczech i Związku Radzieckim przebiegał podobnie.