Podział rowerów i jego historia

Podział rowerów
Rowery klasyczne dzieli się (zależnie od przeznaczenia) na:
• górskie
• BMX
• wyścigowe szosowe
• torowe
• turystyczne
• miejskie
• dziecięce
• stacjonarne
• cyrkowe
• transportowe
• drezyny
i zależnie od budowy na:
• tandemy
• składane
• poziome
• monocykle

• 1813-1817 - Karl Freiherr Drais von Sauerbronn (D), (patent - 1818) zbudował pierwowzór roweru, tzw. maszynę biegową. Pojazd ten wprawiano w ruch przez odpychanie się nogami od ziemi. Prędkość ok. 13-15 km/h.
• 1839 (ok.) - (GB), Kirkpatrick MacMillan zbudował trójkołowiec a później także jednoślad napędzany systemem wahliwych pedałów i popychaczy, połączonych z wykorbioną osią tylnego koła. Był to pierwszy znany pojazd z napędzanym tylnym kołem.
• 1845 - Gottlieb Mylius i Philipp M. Fischer (D), (1853-55) - napęd przedniego koła. 1861 - Pierre Michaux (F), buduje popularny Velocipede z napędem na przednie koło.
• 1869 - James Starley i William Hunter (GB), patent na koło z drutowymi szprychami, pracującymi na rozciąganie. To umożliwia wykonywanie kół o bardzo dużej średnicy i powstanie tzw. bicykli.
• 1874 - James Starley (GB), opracowanie zaplatania szprych stycznego do piasty. Zwiększanie średnicy koła (niekiedy do prawie 2 m) sprawia, że upadek z bicykla był niebezpieczny.
• 1869 - Johann F. Trefz (D), patentuje napęd korbowy tylnego koła (korby nożne napędzały popychacze, połączone z wykorbioną tylną osią).
• 1868 - Guilmet i Meyer (F), - opracowanie napędu przekładnią łańcuchową (łańcuch drabinkowy Galle'a) oraz Harry J. Lawson (GB), (kolejne wersje - 1873, 74, 79) i Thomas Shergold (GB), (1877).
• 1884-85 - John Kemp-Starley (GB), opracował pierwowzór roweru współczesnego. Wyposażony w koła równej wielkości, kierownicę połączoną bezpośrednio z widelcem i tylne koło napędzane przekładnią łańcuchową. Pojazd nazywał się Rover (Wędrowiec), stąd pochodzenie polskiej nazwy.
• 1888 - John Boyd-Dunlop (GB), opatentował oponę pneumatyczną, co sprawiło, że jazda na rowerze stała się znacznie wygodniejsza. Od tego czasu kształt roweru zmieniał się jedynie nieznacznie.
• 1893 - Pierwsze systemy zmiany przełożeń. 1932 - wprowadzenie do sportu wyczynowego. Przerzutki w rowerach współczesnych należą do wyposażenia standardowego.
• 1962 - Alex Moulton (GB), rozpoczął produkcję rowerów na małych kołach, co spowodowało wzrost popularności tego środka transportu oraz powstanie wielu modeli rowerów składanych.
• 1978-83 - w Kalifornii, USA, powstał rower górski, MTB (Mountain Bike) - obecnie jedna z najpopularniejszych odmian roweru na świecie. Zbudowanie pierwszego roweru MTB przypisuje się Gary'emu Fisherowi (1979). Przy wykorzystaniu rowerów górskich zdobyto szczyty niedostępne dla innych pojazdów (1996 - Pik Lenina, 7134 m npm., Polak, Tomasz Swinarski).
• 1914 do czasów dzisiejszych - rowery poziome w obudowach aerodynamicznych pozwalają na osiągnięcie b. wysokich prędkości - rekord świata (ustanowiony 07.10.2001) w sprincie na 200 m ze startu lotnego (rozpędzanie - 1 mila) wynosi 129,63 km/h (pojazd Varna Diablo, Kanada).

Produkcja
• Ramy rowerów popularnych wykonuje się z rur ze stali węglowej, droższych - ze stali stopowych (głównie manganowych i chromo-molibdenowych) i aluminium. Stosuje się również tytan lub kompozyty (zazwyczaj laminaty na bazie włókien węglowych i aramidowych spajane żywicami syntetycznymi).
• Rury ram łączy się spawaniem w osłonie gazu obojętnego lub lutowaniem, automatycznie, półautomatycznie lub ręcznie. Spawanie jest obecnie popularniejsze niż lutowanie ze względu na szybkość operacji i nie wymaga usuwania związków pozostających po lutowaniu.
• Ramy z kompozytów. wykonywane są najczęściej jako samonośna konstrukcja skorupowa.
• Części roweru wykonuje się ze stali lub z aluminium. Mogą być one odlewane, formowane plastycznie lub odkuwane na zimno.
• Koła roweru mają zazwyczaj 36 szprych (w tandemach i rowerach bagażowych bywa ich do 48, w rowerach wyścigowych - min. 12). Szprychy wykonuje się ze stali, niekiedy także z tytanu i kompozytu. Obręcze kół roweru wykonywane są ze stali, aluminium lub kompozytu. Niekiedy mają profil aerodynamiczny, tak, jak rury ramy i niektóre rodzaje szprych. Występują także koła kompozytowe, tak płytowe, jak i o 3 lub więcej szprychach.
Więcej na ten temat w artykule: Spis części rowerowych.

Sport
• Sport rowerowy, czyli kolarstwo dzieli się na: szosowe, torowe i górskie. Osobną dyscypliną jest BMX. Dyscypliny te są zarejestrowane przez UCI (Union Cycliste Internationale, Międzynarodową Unię Kolarstwa).
• Rowery poziome i cyklomobile od 1934 r. nie są uznawane przez UCI za rowery, a ich rekordy nie są rejestrowane. Uznaje je i promuje IHPVA (International Human Powered Vehicle Association, Międzynarodowe Stowarzyszenie Pojazdów Napędzanych Siłą Mięśni Ludzkich) i ich rekordy są tam rejestrowane. Dyscypliny MTB dzielą się na: Downhill, Four Cross, Dual, Dirt jumping, Dual Slalom, Slalom, Cross Country i Freeride.
Więcej na ten temat w artykule kolarstwo.
[edytuj]
Prawa rowerzystów
Prawo do jazdy rowerem posiadają osoby dorosłe legitymujące się dowodem osobistym oraz nieletni posiadający kartę rowerową. Polska jest jedynym krajem Europy, w którym wymaga się od niepełnoletniego dowodu upoważniającego do kierowania rowerem. Przepis ten jest w rzeczywistości bardzo rzadko egzekwowany i można go uznać za tzw. martwe prawo.
W Polsce na przestrzeni ostatnich lat odbywa się coraz więcej akcji i demonstracji, w których rowerzyści domagają się zagwarantowania dla nich praw, lub też egzekwowania praw już istniejących. Najważniejsze z nich to:
• Masa Krytyczna
• Miasta dla Rowerów