Między oceną szkolną a dydaktyką

Prof. dr hab. Bolesław Niemierko – pedagog, naukowiec i wykładowca na Uniwersytecie Gdańskim, specjalizuje się w dydaktyce ogólnej. Autorytet w dziedzinie pomiaru dydaktycznego. Założyciel i kierownik seminarium pomiaru dydaktycznego

Wybrałam książkę: "Między oceną szkolną a dydaktyką" ponieważ jest ona poświęcona metodom oceniania w szkole i koncentruje się wokół treści dydaktycznych. Autor analizuje interakcje uczeń - nauczyciel, omawia kryteria ocen: celujący, mierny, sposoby konstruowania autorskich programów nauczania i rolę ośrodków dydaktycznych, co według mnie sprawia, że książka ta jest ciekawą lekturą dla przyszłych pedagogów.

W rozdziale "Ocenianie - smutna karta edukacji" autor porusza kwestię programów kształcenia, które są podstawą szkolnictwa. Dzięki specjalistom powstaje dokument programowy, który wdraża się bardzo szybko. Od tego momentu za słabe wyniki nauczania odpowiadają nauczyciele, którzy często mają problemy ze stawianiem sprawiedliwej i wyważonej oceny uczniom. Według Niemierki stopnie nie mają głębszego sensu, ponieważ są tylko symbolami i nie oddają sprawiedliwie poziomu ucznia, dlatego też twierdzi on, że ocenianie jest przykrym obowiązkiem, którego nikt nie uważa za istotę wiedzy. Dowodem małego znaczenia stopni szkolnych są egzaminy wstępne do szkół średnich i wyższych. Są one prowadzone przez komisje, które niekoniecznie lepiej znają programy nauczania szkół, niż uczący w nich nauczyciele, dlatego też rzadko kiedy egzaminy zgadzają się z wartością świadectwa szkolnego.

Autor zastanawia się co jest przyczyną tego, ze młodzi ludzie uczą się oszukiwać procedury. Uczeń szkoły średniej czuje pogardę dla stopni i praktyk oceniania. Często nauczyciele zamiast stawiać oceny za wiedzę, stawiają bardziej oceny według własnego kaprysu, czy dla pognębienia uczniów. Najbardziej pożądanym nauczycielem, wśród uczniów, jest nauczyciel "bezstronny", "sprawiedliwy" i "obiektywny". Zdaniem autora ocenianie szkolne dojrzało do gruntownej ale przemyślanej naprawy.

Powyższa charakterystyka oceniania różni się od poglądów J.F.Herbarta. Niemierko twierdzi, że ocenianie powinno się zmienić, ale nie powinno służyć jedynie wyrobieniu posłuszeństwa uczniów wobec nauczycieli, jak było to propagowane przez herbartystów. Sporym brakiem w herbartowskim nauczaniu było całkowite zlekceważenie samodzielności uczniów w procesie zdobywania wiedzy, natomiast Niemierko chciałby, żeby pomiędzy uczniem a nauczycielem powstała swoista więź: nauczyciel był zadowolony z poziomu ucznia, a uczeń z oceny jego wiedzy.

Prof. zw. dr hab. Bolesław Niemierko: "Między oceną szkolną a dydaktyką".
Pod redakcją naukową: prof. zw. dr Wincentego Okonia i prof. zw. dr hab. Tadeusza Lewowickiego, Warszawa 1991, WSiP