Forma rządzenia
Oznacza strukturę najwyższych organów władzy, ich wzajemne relacje i sposoby powoływania głowy państwa.
MONARCHIA – forma rządów w której stanowisko głowy państwa należy do monarchy. Władzę swą monarcha uzyskuje poprzez dziedziczenie albo w wyniku wyborów.
Wyróżnia się monarchie:
- Nieograniczoną – władza monarchy jest niepodzielna, jednolita, pochodząca od Boga, zatem nie może być ograniczona przez ludzi
- Ograniczoną – pozycja monarchy określona jest przez konstytucję, a władza ogranicza się do funkcji reprezentacyjnych i ceremonialnych.
REPUBLIKA – głowa państwa jest prezydent wybierany przez ogół lub grupy obywateli w wyborach
Reżim polityczny
Czyli metody i środki sprawowanie władzy. Podział państw ze względu na reżim polityczny:
PAŃSTWO DEMOKRATYCZNE – państwo opierające się na konstrukcyjnych zasadach: suwerenności narodu, trójpodziału władzy, pluralizmu politycznego. W demokratycznym państwie prawa wyznaczane są też takie wartości jak tolerancja, równość wobec prawa, rozwinięte wolności swobody jednostki, sprawiedliwość i porządek społeczny.
We współczesnym świecie istnieją dwa modele państwa demokratycznego:
- Państwo liberalne – obowiązuje w nim trójpodział władzy, parlament zajmuje czołową pozycje wśród organów państwowych.
- Państwo socjalne – duża aktywność państwa w sferze gospodarczej i polityce socjalnej.
PAŃSTWO AUTORYTARNE - to państwo w którym nie ma warunków do działania społeczeństwa obywatelskiego i idei samorządności. Udział obywateli w życiu politycznym podlega stałej kontroli i sprowadza się do pewnych rytualnych zachowań i przyzwyczajeń. Organizacja państwa opiera się na silnej władzy wykonawczej w rękach jednostki.
PAŃSTWO TOTALITARNE – istota tego państwa jest powszechna kontrola wszelkich przejawów życia społecznego oraz postępująca, totalna indoktrynacja. Władza państwowa skupiona jest w rękach jednej partii, więc nie ma mowy ani o zasadzie podziału władzy, ani o legalnie działającej opozycji. Interes jednostki podporządkowany jest interesowi partii i państwa.
Ustrój terytorialny
Państwo unitarne – to państwo jednolite wewnętrznie. Na jego obszarze obowiązuje tylko jeden porządek prawny i społeczny, jedno obywatelstwo, a jednostki administracyjno-terytorialne, podporządkowane centralnym organom władzy, nie mają żadnej samodzielności politycznej.
Państwo złożone – to takie, które swoim częściom składowym daje niemal zupełna samodzielność, a wraz z nią możliwość posiadanie własnego systemu prawodawczego, prawodawczego i sądowniczego.