Chodkiewicz swoją przemowę kieruje do wszystkich Polaków i Litwinów, którym drogie jest dobro ojczyzny – Polski. Do tych, którzy chcą zyskać sławę po zwycięskiej walce z najeźdźcami, którzy są odważni i bohaterscy. Chodkiewicz wzywa każdego...
Wiersz Jana Andrzeja Morsztyna pod tytułem „Do trupa” jest jednym z ciekawszych utworów baroku. Autor wręcz szokuje nas swym wyszukanym pomysłem. Porównuje on w swym dziele cierpienia osoby nieszczęśliwie zakochanej do trupa. Co więcej sądzi, że...
Daniel Naborowski był twórcą, który poruszał się w zamkniętym świecie kultury. Nie próbował opisywać rzeczywistości, bawił się uczonymi aluzjami do starożytnej poezji i mitologii, popisywał sie wykształceniem i erudycją. Jego utwory są...
BAROK to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia...
Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem – interpretacja i analiza wiersza Sępa Szarzyńskiego Wiersz ten jest typowym, poprawnie napisanym, klasycznym sonetem, nawiązującym do wzorców francuskich, co za tym idzie...
„Na oczy królewny angielskiej” to wiersz Daniela Naborowskiego, będący pamiątką po podróży do Londynu, jaką odbył poeta w roku 1609. Przebywał tam na dworze królewskim wraz z delegacją dyplomatyczną, dzięki czemu mógł widzieć królewnę Elżbietę,...
Tytuł wiersza sugeruje, iż człowiek nieustannie musi walczyć z szatanem oraz pokusami świata. Podmiot liryczny sonetu ujawnia się bezpośrednio za pomocą zaimka "nasz", czy w 1l. poj np. wygram. Podmiot liryczny wiersza jest mężczyzną...
Jest to liryka bezpośrednia. Podmiot liryczny ujawnia się w 3 zwrotce (za pomocą zaimka "nasz") Podmiot liryczny twierdzi Iz rzeczy materialne, bogactwo są nie trwałe. Druga zwrotka to pytanie retoryczne, Podmiot liryczny...
Podmiot liryczny w tym wierszu można utożsamiać z samym jego autorem. Wypowiada się bezpośrednio do królowej angielskiej, co można wywnioskować także z tytułu wiersza. W tym wierszu autor opisuje oczy królowej, którą spotkał prawdopodobnie...
Tematem utworu sa rozwazania podmiotu lirycznego dotyczące życia i jego przeciwności. Podmiot liryczny się nie ujawnia. Jest to przykład liryli pośredniej opisowej. Pidmiot liryczny można utożsamić z człoweikiem, który wiele przeżył i doświadczył....
Dworski nurt barokowy w kulturze: poezję salonową, wiersze miłosne, czerpanie wzorców z zachodu, charakterystyczną postawą jest cieszenie się z miłości i piękna kobiet] Nurt ten reprezentują : Jan Andrzej Morsztyn i Daniel Naborowski. Ich...
Barok to epoka w historii kultury europejskiej trwająca od połowy XVI stulecia do końca XVII. W Polsce tendencje barokowe pojawiają się bardzo wcześnie, już w ćwierćwieczu XVI stulecia i trwają znacznie dłużej – do połowy...
Wiersz jest miłosnym wyznaniem autora. Poeta próbuje odnaleźć jakieśkolwiek wartości w świecie. Autor w wierszu nagromadził rzeczy ulotne, przemijające. Jedyna rzeczą która nie przemija jest jego miłość do Anny: "Anno me kochanie, wszystkim...
Jan A. Morsztyn pochodził z zamożnego, wpływowego rodu. Był arianinem; człowiekiem wykształconym. Związany był z dworem Tęczyńskich i królewskim: Władysława IV i Jana Kazimierza. Oskarżony o zdradę schronił się we Francji. Zyskał miano...
Porównaj utwory "Nagrobek potentatowi" Hieronima Morsztyna i "Marność" Daniela Naborowskiego. Spróbuj udowodnić, że są one typowe dla epoki, w której powstały. Czy są one wyrazem negacji świata? Świat w baroku postrzegany był jako źródło...
Barok w literaturze polskiej przypada na XVII i I połowę XVIII wieku, niestety granice z renesansem i oświeceniem są sporne i trudno jest je jednoznacznie określić. Zapowiedzią owej epoki była między innymi twórczość takiego artysty jak Mikołaja...
Podmiotem lirycznym jest człowiek zakochany, a adrestaem wypowiedzi jest trup. Chociaż tytułowy Trup nie zabiera głosu, pełni w wierszu funkcję adresata i partnera rozmowy. Swoją obecnością wpływa na kształt wypowiedzi, sprawia, że otrzymuje ona...
Poezja Morsztyna prawie w całości poświęcona jest kultowi miłości cielesnej. Jej szokująca niekiedy zmysłowość, swawolność, ale i ozdobna elegancja odpowiadały barokowemu ideałowi oryginalności, niezwykłości i kunsztowności. Wiersz pt...
Barok wniósł wiele zmian w myśleniu i ideologii ówczesnych ludzi.Rozbudził w nich na nowo zainteresowanie celem istnienia człowieka, tożsamością Boga i wartościami swiata. Poczatek nowej epoki zrewolucjonizował postrzeganie istoty ludzkiego życia....
Sebastian Grabowiecki oraz John Donne to twórcy barokowi uprawiający specyficzną lirykę religijno - filozoficzną, której głównym tematem są problemy ludzkiej egzystencji, jej sfera duchowa. Określa się ich mianem poetów metafizycznych. Sugerowało...
Jan Andrzej Morsztyn "DESPERACYJA" Czemu strzałami - mówię do Miłości - Nie rozkołaczesz serca mej dziewczyny? Mówię do Gniewu: Czemu mi przyczyny Nie dasz, bym w takiej nie kochał hardości? Miłość powiada: Strzały me...
Mikołaj S. Szarzyński przekazuje informacje o przemijaniu, o wartości dóbr ziemskich i ostatecznych - śmierci, wieczności i zbawieniu. W sonecie "O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem" szczęściem jest pokój. Życie...
1. Mikołaj Sęp-Szarzyński Epitafium Rzymowi Ty, co Rzym wpośród Rzyma chcąc baczyć, pielgrzymie, A wżdy baczyć nie możesz w samym Rzyma Rzymie, Patrzaj na okrąg murów i w rum obrócone Teatra i kościoły, i słupy stłuczone: Te są Rzym....
Analiza i interpretacja sonetu Jana Andrzeja Morsztyna „Do trupa” Oryginalny i zaskakujący koncept sonetu Jana Andrzeja Morsztyna pt. "Do trupa" polega na zestawieniu nieszczęśliwie zakochanego z trupem. Pomysł ten zdumiewa odbiorcę...
Ludzi epoki baroku bardzo fascynował upływ czasu i przemijalność ich żywota. Rzeczywistość nie jest stała, tylko zmienna, płynna, nic nie istnieje, ale wszystko się staje. Pięknem jest upływający czas, bieg dni, godzin, kruchość tego świata....
Dla poezji barokowej charakterystyczne są dwa wzory kultury: tzw. ziemiański (reprezentowany przez W. Potockiego, J. Ch. Paska), i tzw. dworski (J. A. Morsztyn, D. Naborowski). Wiersze poety dotyczą głównie tematyki miłosnej i towarzyskiej....
Śmierć i miłość. Dwie, mogłoby się wydawać, skrajnie różne uczucia. Jednak mają ze sobą wiele wspólnego. Cierpienie – oto ich wspólna cecha. Oba wiersze porównują miłość do śmierci, jednakże na dwa różne sposoby. Pierwszy z nich ukazuje miłość...
Życie Mikołaja Sępa Szarzyńskiego to nieustanny proces ewolucji, rozwoju, poszukiwania, błądzenia i odnajdywania. Liczne podróże, dające możliwości poznania sprzecznych nastrojów panujących w Europie, pozwalające młodemu humaniście poczuć we...
„Zbytki polskie” to jeden z wielu wierszy jednego z najwybitniejszych poetów literatury sarmackiej – Wacława Potockiego. Pisał on wiersze często komiczne i ironiczne. Lubił pisać utwory krótkie, np. fraszki czy anakreontyki. I tak właśnie „Zbytki...
Wizerunek kobiety w okresie baroku jest prawie identyczny, chociaż można zauważyć w nim odchylenia od reguł. Zarówno w malarstwie jaki i poeci przedstawiają kobietę jako postać. Która dostarcza rozrywki mężczyzną jest pozbawiona cnót duchowych,...
Druga połowa XVI wieku w Europie to okres niepokojów nurtujących jednostki i całe społeczeństwa. W cieniu wielkich idei rozgrywały się dramaty ludzkich serc i umysłów. Dała temu wyraz ówczesna literatura. Renesans rozbudził świadomość wartości...
Poezja Jana Andrzeja Morsztyna inspirowana jest nurtem tzw. marinizmzu, którego twórca i teoretyk, włoski poeta Giambattista Marino twierdził, że poezja powinna przede wszystkim zadziwiać czytelnika. Zdaniem Marino wiersze powinny zaskakiwać...
Utwór Zbigniewa Morsztyna z całą pewnością można zaliczyć do nurtu poezji wanitatywnej. Jego treść ma na celu uzmysłowienie człowiekowi jego marności i nieważności. Podmiot poucza nas, a także samego siebie, że najodpowiedniejszą postawą powinno...
1. Wacław Potocki Nierząd Polski Zwyczaj był, który w prawo obrócił się z laty, Między starymi, jako czytamy, Sarmaty, Że choć się kto szlachcicem w ojczyźnie swej rodził, Dotąd w złotym pierścieniu na palcu nie chodził, Ale nosił żelazny,...
„Kto mocniejszy ten lepszy” to kolejny wiersz Wacława Potockiego krytykujący postawę ludzi i zasadę zawartą w tytule. Potocki z wyznania był arianinem i głęboko oddany był swojemu wyznaniu do czasu 1658 roku, kiedy to wprowadzono akt o banicji...
Mikołaj Sęp Szarzyński mówi nam w swoich utworach o przemijaniu, o wartości dóbr ziemskich i ostatecznych - śmierci, wieczności i zbawieniu. Był on prekursorem baroku. Sam przeżył dramat odejścia od religii katolickiej, a następnie powrót do niej....
Barok ma dwa podstawowe nurty tj.: dworkowy i dworski. Ten pierwszy oparty na sarmatyźmie, czyli typie kultury szlacheckiej ukształtowanej w okresie baroku, chociaż zapoczątkowanej w latach 80-tych XVI w. Jego podstawą było uznanie, że...
Mikołaj Sęp - Szarzyński (1550 - 1581). Przeżył dramat odejścia od własnej religii, potem nawrócenie. W 1601 wydano tomik pt. "Rytmy albo Wiersze polskie". W cyklu tym dominują sonety - kunsztowne formy stroficzne składające się z czternastu...
D.Naborowskiego można śmiało nazwać poetą, który łączy barokową formę wiersza (z całym wymaganym w tej epoce wyrafinowaniem, kunsztem i zaskoczeniem) z istotną poważną tematyką. Jest ona typowa dla baroku, koncentruje się ona na zagadnieniach:...
Barok był epoką trwającą od końca XVI w. do połowy wieku XVIII. Był to ciężki okres dla Polski. W Rzeczypospolitej zauważyć można było nasilające się zróżnicowania religijne i społeczne pomiędzy poszczególnymi warstwami, np. chłopami a szlachtą,...
Mikołaj Sęp-Szarzyński to twórca renesansu, ale wprowadza on elementy barokowe. W jego poezji zauważamy brak pogody ducha czy afirmacji życia. Na pierwszy plan wysuwają się sprawy religijne. Stawia człowieka wobec siły jaką jest Bóg. Utwory jego...
„Celem poety jest wzbudzać podziw […]. Kto nie potrafi zdumiewać, nich idzie do stajni” – pisał jeden z najbardziej znanych barokowych poetów, Włoch Giambattista Marino. Wyznaczył on nowe zadanie poezji siedemnastowiecznej. Miała ona przede...
„J. A. Morsztyn w wierszu „Niestatek” przedstawia kobietę baroku jako niestałą w uczuciach. Wiersz ten jest jednym zdaniem składającym się z szesnastu wierszy, jest on żartobliwy i ma formę monologu lirycznego. Poeta w celu pokazania kobiety używa...
Jan Andrzej Morsztyn (1621 – 1693) Poeta, tłumacz pochodzący z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Wykształcenie domowe odebrał pod kierunkiem dziadka, studiował także w Lejdzie, odwiedził Francję i Włochy. Związał się z dworem królewskim Jana...
MIŁOŚĆ W POEZJI BAROKOWEJ NA PRZYKŁADZIE UTWORÓW JANA ANDRZEJA MORSZTYNA W historii literatury - od starożytności po współczesność- pisarze zawsze zastanawiali się nad wyznacznikami, które rządzą światem. Świat wartości...
Wiersz 'Do trupa' J.A. Morsztyna jest sonetem, ale sonetem nietypowym, bowiem tradycyjnie gatunek ten wiazal sie z tematyka milosna (Petrarka, Dante). W utworze Morsztyna pojawia sie co prawda temat milosci, lecz skonfrontowany zostaje z...
Wacław Potocki to jeden z najsłynniejszych polskich poetów moralistów. W swoich wierszach poeta zawsze bez złudzeń, gorzko patrzy na otaczający go świat. Posługuje się zawsze bardzo plastycznym językiem, którym atakuje wyobraźnię czytelnika....
Geneza tego utworu związana jest z sytuacją polityczną , w jakiej znajdowała się Polska w ówczesnym czasie. Wacław Potocki ukończył ten utwór w 1670r. Wykorzystał pamiętniki Jakuba Sobieskiego. Służyły mu one jako główne żrodło wiedzy o wojnie....
Barokowa poezja nastawiona jest na wieloznaczność.Poeci sugerują czytelnikowi jakieś sensy,po to by chwili je zakwestionować.Wykorzystują w tym celu różne środki stylistyczne,np.ekwiwokacje(tzn.używają tego samego słowa w różnych...
vanitas vanitatum, et omnia vanitas- łac. marność nad marnościami i wszystko marność. Zbigniew Morsztyn w utworze "Emblema 47" opisuje czas, który szybko gna i nikt, a ni nic nie jest w stanie go doścignąć. Świat jest tak skonstruowany, że...