Filozofia starożytnej Grecji
Wyraz filozofia pochodzi od dwóch słów: phileo (lubię) oraz sophia (mądrość). W starożytności termin ten oznaczał całokształt wiedzy racjonalnej. Filozofia grecka zaczęła rozwijać się w VI w. p.n.e., natomiast jej największy rozkwit przypada...
Wzorce osobowe okresu Renesansu.
Literatura okresu renesansu stworzyła kilka wzorców osobowych: wzorowego ziemianina, idealnego dworzanina i prawdziwego patrioty. Postać wzorowego ziemianina zawarł w swym "Żywocie człowieka poczciwego" Mikołaj Rej. Utwór daje obraz...
Oświecenie - charakterystyka epoki
Czas trwania epoki – koniec wieku XVII - wiek XVIII. Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu Oświecenie to epoka racjonalizmu czyli ci którzy umieją posługiwać się rozumem i dzięki niemu mogą poznać cały świat, zbadać go. Tło naukowe...
Mesjanizm romantyczny
Mesjanizm to wierzenie lub raczej zespół wierzeń dotyczących zbawczej roli pośrednika (mesjasza), który, ofiarując się za ogół, odkupuje jego winę. Owym pośrednikiem może być jednostka lub grupa (np. naród czy klasa społeczna). Mesjanizm może mieć...
Wzorce osobowe epoki średniowiecza odbiciem idei epoki
Epoka średniowiecza ukształtowała kilka poglądów, którym ludzie tej epoki podporządkowali swoje życie. Poglądy te związane były z wiarą i z Bogiem. Według teocentryzmu centrum zainteresowań i uwagi człowieka stanowił Bóg. Augustynizm ujmuje...
Średniowieczne terminy.
Alegoryzm średniowieczny - blisko związany z alegoryzmem bibijnym. Egzempla - przykłady, często moralizujące. Dualizm poglądów - pojmowanie świata w przeciwstawnych kategoriach dobra i zła (np.: BÓG - Szatan), generalnie daje się zauważyć...
Związki frazeologiczne - mitologia w naszym języku.
Zdarza się,że czytając nie rozumiesz jakiegoś zwrotu? Czy, wiesz że może on pochodzić z mitologii? Oto wszystkie (no może prawie wszystkie): * pięta Achillesa - słaby punkt * koń trojański - chytry podstęp * syzyfowa praca - ciężka...
Antyk i Biblia - opracowanie.
1. Mity i mitologia. Kulturotwórcza rola mitów. Mity i mitologia jako źródła inspiracji dla literatury i sztuki. Mitologiczne motywy i toposy. Mitologia - To zbiór mitów, czyli opowieści Greków (potem także Rzymian) wyrażających wierzenia tej...
Oświecenie w Polsce.
W Polsce oświecenie zaczęło się około roku 1740, kiedy to założono Collegium Nobilum. Właściwy rozwój przypada na lata 1764-1795. W 1747 roku Załuscy założyli bibliotekę publiczną. W 1749 Stanisław Leszczyński napisał dzieło pt. "Głos...
Kultura Oświecenia w Polsce.
Termin „Oświecenie” Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji), wieku...
Romantyzm - pojęcia
Indywidualizm - to poczucie odrębności i wyizolowanie człowieka, ważna cecha Boh Rom. Irracjonalizm - poglad charakterystyczna dla filozofii Rom, przeciwstawia się racjonalnemu poznaniu świata, nakazuje szukać prawdy za pomocą środków...
Fazy Oświecenia
Wczesne oświecenie (1740-1765) Ojcem polskiego oświecenia był Stanisław Konarski, publicysta, pedagog i reformator szkolnictwa. Zajmował się również gromadzeniem materiałów do zbioru polskich ustaw, praw i konstytucji, zwanych Volumina Legum....
Oświecenie - epoka rozumu (notatki z lekcji).
Oświecenie 1. Ramy czasowe epoki Europa: połowa XVII w. ? koniec XVIII w. Polska: II połowa XVIII w. 2. Oświecenie to prąd kulturowy, którego główną cechą było dążenie do doświadczalnego i rozumowego ujmowania i rozwiązywanie wszystkich...
Idee europejskiego i polskiego oświecenia.
Omow idee europejskiego i polskiego oswiecenia ? scharakteryzuj i ocen ich wplyw na proby przeksztalcen ustrojowych, spolecznych i kulturalnych w Rzeczypospolitej XVIII wieku. Do glownych idei oswiecenia zalicza sie krytycyzm, racjonalizm,...
Odrodzenie - opracowanie epoki.
Odrodzenie Spis pytań : Objaśnij pojęcia: odrodzenie, humanizm, reformacja Humanizm, racjonalizm i irracjonalizm wyjaśnij pojęcia; z jakimi epokami Ci się kojarzą, omów na przykładach Wzorce osobowe renesansu Różne ujęcia tematyki...
Renesans - podsumowanie wiadomości
Renesans - odrodzenie, trwał we Włoszech od XIV w. do XVI w., a w krajach północnej Europy od końca XV w. do końca XVI w. (w Polsce od XVI w. do lat trzydziestych XVII w.). Wielcy mistrzowie renesansu - Leonardo da Vinci Mona Lisa, Dama z...
Romantyzm, a historia i historiozofia
W epoce romantyzmu historia nabrała niezwykłego przyspieszenia, stając się udziałem szerokich rzesz. Wiązało się to ze wspomnianymi już wydarzeniami: wojnami napoleońskimi, później z częstymi zaburzeniami rewolucyjnymi i zrywami...
Charakterystyka Młodej Polski.
Epoka ta rozpoczyna się około roku 1890. Ogólnie uznaje się za jej początek rok 1891 a dokładnie debiut trzech młodych poetów, między innymi Kazimierza Przerwy Tetmajera. W tym okresie utrwala się nowy układ prądów literackich. Nazwa tej epoki...
Wierzenia starożytnych Rzymian.
Charakter religii rzymskiej i porównanie jej z wierzeniami Greków. W pierwszym okresie bogowie rzymscy byli bezimienni, bezpostaciowi, a także izolowali się od ludzi. Rzymianie przejmowali wierzenia innych narodów lecz ograniczali ilość...
Impresjonizm
Popularny w literaturze przełomu wieków impresjonizm wyrastał z nieco odmiennych, bo nie bezpośrednio literackich inspiracji. Jego źródłem były odkrycia formalne w malarstwie francuskim (C.Monet, P.A.Renoir) ostatniego 30-lecia XIX wieku,...
Trzy nurty w literaturze barokowej: dworski, sarmacki i plebejski.
Barok jest kierunkiem we wszystkich dziedzinach sztuki, występujący w Europie, a następnie w Ameryce Łacińskiej od końca XVI do I połowy XVIII wieku. Najwcześniej został ukształtowany we Włoszech (manieryzm, marinizm) i w Hiszpanii (konceptyzm,...
Kultura Polska w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Dwudziestolecie międzywojenne stanowiło ważny okres kultury polskiej , rozwijającej się w odrodzonym niepodległym państwie. Duża rola silnie wyodrębnionej inteligencji utrwalała elitaryzm kultury , wspierający się ponadto na antydemokratycznym...
Życie kulturalne i umysłowe w czasach Stanisławowskich.
Druga połowa wieku siedemnastego i początek osiemnastego pogrążył nasz kraj w głębokim zacofaniu kulturalnym i dusznej atmosferze marazmu i konserwatyzmu. Świeże prądy umysłowe z Zachodu związane z epoką Oświecenia, dotarły i do Rzeczpospolitej,...
Romantyzm
Romantyzm jako prąd umysłowy i literacki rozwijał się w Europie od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789-1799) do końca lat czterdziestych XIX wieku, a w wielu literaturach narodowych nieco dłużej. Fundamentalnym składnikiem romantycznego...
Młoda Polska w pytaniach i odpowiedziach - zagadnienia maturalne!
1.Zanalizuj motywy nietzscheańskie i schopenhauerowskie w liryce Artur Schopenchauer Założenia filozofii: Życie człowieka jest naznaczone ciągłym cierpieniem i bezbrzeżnym bólem – cierpienie egzystencjalne Najgłębszą istotą świata jest wola...
Młoda polska - opracowanie epoki.
62. RAMY CZASOWE Początek: 1890 r. Koniec: 1918 r. 63. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MŁODEJ POLSKI 63.1 SYTUACJA KRAJU Po zrywie wolnościowym w epoce romantyzmu, zmęczony naród skierował się ku filozofii pozytywistycznej. Epoka spokoju i łagodności...
Średniowiecze.
Średniowiecze: Epoka historii i kultury europejskiej, między starożytnością a czasami nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek jej wiąże się najczęściej z r. 476 n.e., tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio rzymskiego, schyłek zaś z...
Renesansowy humanista.
Określenie renesansowego humanisty najbardziej pasuje do Jana Kochanowskiego. Ten renesansowy poeta otrzymał wszechstronne wykształcenie. Studiował w Akademii Krakowskiej, w Królewcu a także w Padwie. Dogłębnie zgłębił tajniki epoki klasycznej....
Oświecenie - opis epoki.
Ramy czasowe FRANCJA Początek: XVII w. Koniec: lata 70 XVIII w. EUROPA Początek: początek XVII w. Koniec: lata 70 XVIII w. POLSKA Początek: początek XVIII w. Koniec: 1822 - wydanie przez Mickiewicza "Ballad i romansów"...
Biblia i mitologia jako źródła kultury europejskiej
Biblia jest jednym z ważnych źródeł kultury europejskiej, zarówno w sferze religijno-moralnej jak również w sferze inspiracji artystycznych. Biblia odegrała szczególną rolę w rozwoju piśmiennictwa staropolskiego. Średniowieczna Europa...
Symbolizm, impresjonizm, realizm, naturalizm, ekspresjonizm w literaturze i sztuce Młodej Polski.
Okres w literaturze polskiej objęty datami 1890-1918 zwykło się nazywać Młodą Polską. Lecz określenie to mimo najszerszego znaczenia nie było jedynym stosowanym dla określenia tej epoki. Wielu twórców opowiadało się za innymi nazwami, starając się...
Charakterystyka baroku.
Barok jest epoką której szczególną cechą było współistnienie estetyki klasycystycznej i barokowej;znamienna dla baroku chęć olśnienia i zadziwienia odbiorcy prowadziła do bogactwa, ozdobności, jak również niezwykłości wypowiedzi poetyckiej....
Najważniejsze informacje o mitach i mitologii.
Sprawdzian z mitów, mitologii Rodzaje mitów: Kosmologiczne-o powstaniu świata Teologiczne- o bogach antropologiczne – o człowieku genealogiczne- o rodach ludzkich Homer- pochodzi z wyspy Chios, Iliada powstała w 9,8wpne. Epos-równoległość...
Przedstawiciele filozofii i filozofia Średniowiecza.
1. Augustynizm Św. Augustyn Aureliusz (354-430) to największy autorytet średniowiecza aż do wystąpienia św. Tomasza z Akwinu. Urodził się w małym mieście Tagasta w Afryce Północnej, jako szesnastolatek wyruszył na studia do Kartaginy. Później...
Średniowiecze - pełny opis epoki
Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio - rzymskiego,...
Odrodzenie.
Epoka, w dziejach kultury zwana renesansem, rodowodowo związana z Włochami, nosi nie włoskie, lecz francuskie miano renaissance, co oznacza dokładnie odrodzenie. Nazwą tą, jako terminem historyczno-literackim, posłużyli się świadomie dopiero...
Notatka z Romantyzmu.
Słowo „romantyzm” wywodzi się od średniowiecznych romansów rycerskich. Okres I poł XIXw. Romantyzm był epoką, która odcisnęła swoje piętno na wszystkich dziedzinach życia; począwszy od stroju (w postaci zwiewnych, delikatnych sukien u kobiet i...
Charakterystyka epoki - Romantyzmu.
NAZWA ROMANTYZM: Wywodzi się pośrednio z łacińskiego "romanus”: rzymski - choć wcale nie o rzymską kulturę tu chodzi. Nazwę "romańskie" stosowano wobec języków tubylczych w prowincjach rzymskich, romansami zaś zwano podania i...
Realne i etymologiczne znaczenie pojęć biblijnych i mitologicznych.
etymologia - znaczenie wyrazów, źródło słów 1. znaczenie etymologiczne, 2. znaczenie realne Pojęcia biblijne: raj, Eden 1. cudowny ogród, pełen roślin i zwierząt, w którym żyli Adami Ewa, dopóki nie popełnili grzechu, 2. wymarzone...
Cogito ergo sum - myślę więc jestem?
Cogito ergo sum – myślę więc jestem, jest sentencją znanego filozofa i matematyka Rene Descartes’a – Kartezjusza. Zgodnie z tymi słowami ludzki umysł jest warunkiem naszej egzystencji i życia w świecie jaki oglądamy na co dzień. Otrzymaliśmy...
Romantyzm - informacje ogólne
Romantyk-człowiek marzyciel, idealista, wierzy w potęgę uczucia, kieruje się intuicją, nawet w brew rozsądkowi. Miłość romantyczna-szczera, od pierwszego wejrzenia, pozbawiona cielesności, nieszczęśliwa, prowadzi często do samobójstwa. Tematy...
Teatr antyczny
Teatr grecki wyrósł z kultu i był z nim silnie związany. Wywodzi się go z religijnych obrzędów ku czci Dionizosa. Dionizos był bogiem narodzin i śmierci, ale też życia i użycia, był patronem wina i płodności. Wierzono, że Dionizos...
Filozofia antyku.
Filozofia wyjaśnia genezę świata, powstanie człowieka, zawiera niepisany kodeks postępowania w stosunkach międzyludzkich. W starożytnej Grecji ( a potem w Rzymie ) wytworzyły się dwa poglądy (nurty) filozoficzne: - człowiek i świat powstał...
XX lecie międzywojenne - główne utwory i pojęcia.
?Ferdydurke?: ?37 Wa-wa, wywodzi się z serii felietonów publikowanych przez G. w ?Kurierze Porannym?, zapis kompleksów i lęków młodzieńczych autora, manifest filozoficzno-artystyczny G., prowadzi do skrajnych opinii, groteska podstawowym chwytem...
"Polegać jak na Zawiszy" - zwrot wyrażający istotę etosu rycerskiego.
Prawdziwy rycerz służył ojczyźnie, jego obowiązkiem była stała gotowość służenia Rzeczpospolitej, całkowite oddanie ojczyźnie i królowi, który był uosobieniem najszlachetniejszych dążeń i starań o jej dobro. Poza tym jego obowiązkiem były walki z...
Wyjaśnij pojęcia racjonalizm, empiryzm, klasycyzm
Racjonalizm – wywodzi się od Kartezjusza i eksponuje rolę rozumu w dochodzeniu do prawdy i wiedzy. Najistotniejszą siłą i cechą człowieka według tej koncepcji jest rozum, a przesądy, uprzedzenia, zabobony i pozaziemskie ingerencje należy...
Reformacja i kontrreformacja w Europie.
Kościół katolicki przez cały czas swego istnienia borykał się z licznymi problemami. Musiał on znosić liczne prześladowania, a gdy stał się religią panującą zapominając o przeszłości sam zaczął walczyć z innowiercami. Mianem reformacji określa...
Futuryzm.
Futuryzm- awangardowy kierunek literatury artystycznej o skrajnej orientacji antytradycjonalistycznej (awangarda), występujący z hasłami tworzenia nowych form sztuki i nowego stylu życia, zgodnego z rytmem przemian XX-wiecznej cywilizacji W...
Ludowość jako element romantycznego światopoglądu na podstawie fragmentów "Świtezianki" A. Mickiewicza i jego innych utworów.
Jak mądrze głosi encyklopedia, ludowością w literaturze nazywamy program estetyczny głoszący potrzebę nawiązania w kulturze do poezji ludowej. To właśnie dzięki ludowości, czerpiącej głównie ze źródeł słowiańskich, wykształciła się...